ARBUTYNA

Co to jest arbutyna?

Arbutyna to organiczny związek chemiczny z grupy glikozydów fenolowych (beta-glukozyd hydrochinonu). W starożytnym Rzymie liście jagód zawierające arbutynę były wykorzystywane do leczenia zapalenia dróg moczowych. W laboratorium po raz pierwszy została wyizolowana w 1845 roku przez Anncclena Kawaliera. Ma ona formę białego, krystalicznego proszku złożonego z wydłużonych mikrokryształków. Arbutyna dobrze rozpuszcza się w gorącej wodzie i w alkoholu. 

W przyrodzie związek ten jest obecny w liściach mącznicy lekarskiej (Arctostaphylos uva-ursi), porastającej strefę arktyczną i umiarkowaną na Północy. Liście mącznicy zawierają również bardzo dużą ilość garbników (nawet 20%). W mniejszej ilości arbutyna występuje w liściach jagody czarnej, oregano, czy żurawinie. Można też pozyskać ją syntetycznie, dzięki syntezie z hydrochinonem i w środowisku zasadowym. Tą drogą pozyskuje się również stabilniejsze niż arbutyna pochodne związku – alfa-arbutynę i deoxy-arbutynę.

Arbutyna jest wykorzystywana głównie w medycynie i kosmetologii. W środowisku zasadowym zmienia postać i przekształca się w hydrochinon o właściwościach aseptycznych. Arbutyna i dziś jest stosowana przy infekcjach dróg moczowych. Ekstrakt z mącznicy lekarskiej w połączeniu z ibuprofenem zmniejsza konieczność stosowania antybiotyków przy zapaleniach pęcherza.

Arbutyna jest substancją wykorzystywaną w kosmetykach i profesjonalnych preparatach na przebarwienia. Dzięki hamowaniu działaniu tyrozynazy, enzymu, który produkuje melaninę (pigment skóry), rozjaśnia ona skórę. W ostatnich latach pojawiły się doniesienia na temat szkodliwości i rakotwórczości hydrochinonu. O ile w 2001 roku Unia Europejska zakazała stosowania hydrochinonu do produkcji kosmetyków, tak naturalna arbutyna ulega degradacji i nie wpływa na komórki skóry.