Antyseptyka

Co to jest antyseptyka?

Antyseptyka to określenie działań z zakresu medycyny, które zapobiegają procesom gnilnym w obrębie rany, zakażonego miejsca, narządów, tkanek i w całym organizmie pacjenta. Termin ten został użyty po raz pierwszy w 1750 roku. W ramach tych działań za pomocą środków antyseptycznych zwalczane są drobnoustroje, które powodują gnicie. Środki antyseptyczne stosuje się do ciała (na skórę) i na błony śluzowe ciała. 

Antyseptyka zapobiega wprowadzeniu do organizmu pacjenta patogenów podczas zabiegu, operacji, opatrywania ran lub innych procedur medycznych. Współcześnie antyseptyka jest wykonywana przy użyciu preparatów ze związkami jodu, chloru, srebra, boru, chlorku sodunadmanganianu potasu, rivanolu, wody utlenionej czy też spirytusu salicylowego i alkoholu etylowego. Antyseptykiem może być też chlorofil, kamfora czy nafta kosmetyczna. Niektóre środki, np. te na bazie jodu, mogą wywołać reakcję alergiczną. 

Mechanizm działania środków antyseptycznych różni się w zależności od wybranego preparatu lub substancji. Wiąże się on z procesem denaturacji (dezaktywowaniem aktywności białek w wyniku koagulacji), blokowaniem pracy enzymów, które umożliwiają życie danym drobnoustrojom czy upośledzeniem przepuszczalności błony komórkowej mikroorganizmu. 

Antyseptyka to nie tylko metoda leczenia ran czy zapobieganie zakażeniu, ale również ochrona przed przeziębieniem. Środki antyseptyczne, w tym olejki eteryczne, pastylki do ssania, tabletki, preparaty do płukania czy aerozole, leczą zapalenie gardła, migdałków, opryszczkę i objawy przeziębienia.