Dziwny zapach potu? O czym świadczy i jak sobie z nim poradzić?
Dziwny zapach potu może być oznaką, że w twoim organizmie dzieje się coś złego, lub sygnałem, że powinnaś bardziej zadbać o dietę i zmienić swoje nawyki. Jak określić, kiedy brzydki zapach potu jest niepokojący? Już wszystko wyjaśniamy!
Spis treści:
- Dziwny zapach potu — czyli jaki? Co może zaniepokoić?
- Zmiana zapachu potu a stan zdrowia
- Śmierdzący pot? Domowe sposoby na brzydki zapach potu
Dziwny zapach potu – czyli jaki? Co może zaniepokoić?
Czym tak naprawdę jest ta substancja, którą pokrywa się twoje ciało, gdy jest ci zbyt gorąco, lub gdy chorujesz z gorączką? Pot to wydzielina gruczołów potowych – ekrynowych i apokrynowych – która paruje po wydostaniu się na powierzchnię skóry, co schładza organizm. Gruczołów ekrynowych mamy na skórze całego ciała aż 2-5 milionów. Wydzielany przez nie pot jest bezbarwną, przezroczystą i bezzapachową cieczą, która składa się w 99% z wody (pozostały 1% to chlorek sodu, mocznik, amoniak, kwas mlekowy, kwas pirogronowy i aminokwasy). Na skład potu wpływ ma także płeć, wiek, dieta, stan zdrowia i równowaga hormonalna organizmu, a także warunki klimatyczne.
A skąd bierze się nieprzyjemny zapach potu? Głównie z rozkładu potu apokrynowego, wydzielanego przez gruczoły znajdujące się pod pachami, w pachwinach, na zewnętrznych organach płciowych i na brodawkach sutkowych. Za nieprzyjemny, intensywny zapach potu odpowiedzialne są rozkładające go bakterie – czyli mikroflora bytująca na skórze. Warto wiedzieć, że np. u dzieci pot wydzielają głównie gruczoły ekrynowe, a ponieważ składa się on głównie z wody i soli, nie stanowi dobrej pożywki dla bakterii. To dlatego zapach potu dzieci jest w zasadzie niewyczuwalny. W okresie dojrzewania do pracy ruszają gruczoły apokrynowe, które wydzielają pot o bardziej złożonym składzie. Aktywizują się więc rozkładające pot bakterie, a nastolatki po raz pierwszy mogą poczuć na sobie kwaśny zapach potu.
Choć brzydki zapach potu dla wielu osób stanowi problem, stosunkowo łatwo się go pozbyć – wystarczy częsta higiena i używanie dezodorantów (najzdrowsze będą w tym przypadku naturalne antyperspiranty). Jeżeli w dorosłym życiu naszym problemem jest śmierdzący pot, konieczna może być zmiana nawyków – brzydki zapach potu cechuje np. osoby palące papierosy lub mające w diecie duże ilości czosnku, cebuli (cebulowy zapach potu) lub szparagów (zawierają związki siarki, więc pot osoby zjadającej ich bardzo dużo może pachnieć zgniłymi jajami).
Dlaczego pojawia się dziwny zapach potu?
Czasami może nastąpić zmiana zapachu potu – a gdy woń potu się zmienia, to sygnał, że w organizmie dzieje się coś, na co należy zwrócić uwagę. Zapach potu może zmienić się gdy zażywasz leki (np. antybiotyki, zwłaszcza na bazie penicyliny, lub niesteroidowe leki przeciwzapalne). Intensywny zapach potu – inny niż zwykle – może pojawić się także w przebiegu chorób z gorączką, która powoduje nadmierne wydzielanie potu, również podczas menopauzy, przy zaburzeniach tarczycy, cukrzycy, zaburzeniach psychicznych bądź w przebiegu chorób nowotworowych lub rzadkich chorób genetycznych. Zmiana zapachu potu może pojawić się także, jeśli występują niedobory witamin i/lub składników mineralnych (np. witamin z grupy B, cynku).
Zmiana zapachu potu a stan zdrowia
Pojawiający się nagle dziwny zapach potu powinien być ostrzeżeniem. Jeżeli wykluczysz jego pozazdrowotne przyczyny (np. zmienisz dietę), a pot ma nadal inny niż dotąd zapach, koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Kiedy zapach potu powinien skłonić cię do wizyty lekarskiej?
Kwaśny zapach potu
Jeżeli pojawia się u ciebie kwaśny zapach potu, koniecznie odwiedź lekarza – kwaśna woń potu pojawia się nierzadko podczas przebiegu choroby Hashimoto. Dotyka ona głównie kobiety w średnim wieku (ale może pojawić się także u mężczyzn i dzieci) i nazywana jest często zapaleniem tarczycy Hashimoto. Jest to choroba zapalna, w której układ odpornościowy atakuje tarczycę. Kwaśny – silnie octowy zapach ciała występuje także w przebiegu schizofrenii.
Pot o zapachu amoniaku
Nieprzyjemny zapachpotu, podobny do woni moczu, to tzw. zapach mocznicowy (łac. foetor uraemicus). Jeśli masz pot o zapachu amoniaku, natychmiast skontaktuj się z lekarzem – taki zapach potu może świadczyć o niewydolności nerek, zwłaszcza gdy towarzyszą mu zmiany ilości oddawanego moczu (najpierw wielomocz, później skąpomocz), uczucie osłabienia i szybkie męczenie się, suchość skóry i jej ziemiste zabarwienie.
Acetonowy zapach potu
Słodkawy, przypominający także woń gnijących owoców – taki nieprzyjemny zapach potu może świadczyć o nierozpoznanej lub źle leczonej cukrzycy. Pot o zapachu acetonu to sygnał do natychmiastowej konsultacji z lekarzem – może być oznaką głębszych zaburzeń cukrzycowych, wymagających pilnego leczenia.
Mysi zapach potu
Śmierdzący pot, przypominający zapachem mysi mocz to kolejny sygnał chorobowy. „Mysią” woń potu mają osoby chore na fenyloketonurię, rzadką metaboliczną chorobę genetyczną, której przyczyną jest mutacja genu prowadząca do zaburzeń przemiany aminokwasu fenyloalaniny. W Polsce rodzi się rocznie ok. 70 dzieci chorych na fenyloketonurię, której objawami są incydentalne wymioty, wysypki skórne, drgawki, zwiększone lub zmniejszone napięcie mięśniowe.
Woń potu przypominająca zapach świeżej wątróbki
To również niekorzystny objaw – może świadczyć o niewydolności wątroby (zwłaszcza, gdy towarzyszą mu bóle prawej strony brzucha, odbijanie po jedzeniu, wzdęcia i brak łaknienia. Jeśli masz pot o zapachu wątróbki, jak najszybciej odwiedź lekarza.
Zapach potu jak zapach nieświeżego piwa
Pot pachnący starym piwem pojawia się w przebiegu gruźlicy. Towarzyszyć mu może charakterystyczny, utrzymujący się kaszel (początkowo suchy, następnie z odkrztuszaniem plwociny), bóle w klatce piersiowej, może pojawić się także niekontrolowany spadek masy ciała. Wszystko to sygnały, że natychmiast należy odwiedzić lekarza.
Dziwny zapach potu – co jeszcze może go powodować?
Śmierdzący pot może pojawić się także w przebiegu niektórych dermatoz, czyli chorób skóry. Brzydki zapach potu (acetonowy) może być efektem także… diety ketogennej, polegającej na obniżeniu ilości spożywanych węglowodanów i zwiększeniu ilości białka. Jeżeli odchudzasz się dietą ketogeniczną, może być to powodem zmiany zapachu potu. Z kolei pot osób spożywających zbyt dużo białka może pachnieć amoniakiem, a metaliczny zapach potu być oznaką cukrzycy lub efektem źle dobranych produktów higienicznych.
Śmierdzący pot? Domowe sposoby na brzydki zapach potu
Jeżeli wykluczyłaś możliwe przyczyny zdrowotne, które powodują nieprzyjemny zapach potu, pora wziąć się za dietę i dbanie o higienę – bo to one w dużej mierze są odpowiedzialne za to, jak pachnie nasz pot. Co zrobić, gdy przeszkadza ci intensywny zapach potu?
1. Regularnie dbaj o higienę
Bierz prysznic dwa razy dziennie, lub częściej – zwłaszcza po większym wysiłku fizycznym lub w upały. Za nieprzyjemny zapach potu odpowiedzialne są bakterie bytujące na skórze – zmywając „na bieżąco” pot, nie dajesz im pożywki.
2. Zadbaj o dietę
Wyklucz z diety:
- produkty bogate w siarkę (czosnek, cebula, szparagi, brokuły)
- wysoko przetworzone produkty zawierające konserwanty i sztuczne barwniki – w procesie trawienia mogą ulegać przemianom do substancji niekorzystnie wpływających na zapach potu
Więcej o tym, czym jest żywność wysoko przetworzona i dlaczego nie służy naszemu zdrowiu, przeczytasz w naszym artykule „Żywność przetworzona – czy faktycznie jest niezdrowa? Sprawdzamy produkty!”.
3. Stosuj kąpiele ziołowe
Kąpiele ziołowe z dodatkiem szałwii, rumianku, kory dębu wpływają korzystnie na zmniejszenie wydzielania potu i działają antybakteryjnie na skórę.
4. Noś przewiewne ubrania z naturalnych tkanin
Pozwól pachom oddychać – dostęp tlenu zmniejsza aktywność rozkładających pot bakterii.
5. Stosuj naturalne dezodoranty i antyperspiranty
Nie tylko ograniczają działalność gruczołów potowych, ale także mają działanie odkażające i antybakteryjne. Nie zawierają aluminium i soli glinu, do tego pielęgnują skórę pod pachami, nawilżając ją, odżywiając i zmniejszając podrażnienia. Szeroki wybór naturalnych dezodorantów i antyperspirantów znajdziesz w Nabea – zapraszamy na łatwe i szybkie zakupy!
Bibliografia:
Skowron M., Grabowska-Polanowska B., Faber J., Śliwka I.: Analiza lotnych związków organicznych z powierzchni ludzkiej skóry. Raport Nr 2070/Ch. Instytut Fizyki Jądrowej PAN
