Pasta z fluorem czy bez – która jest bezpieczniejsza dla zdrowia?

Zalety i wady stosowania pasty z fluorem

Higiena jamy ustnej, jak wiadomo, jest ważnym elementem jakości życia każdego człowieka. Jest również jedną z najważniejszych metod profilaktyki próchnicy zębów i chorób przyzębia. Prawidłowe zabiegi higienizacyjne wpływają pozytywnie na utrzymanie jej w zdrowiu. Właściwa pielęgnacja jamy ustnej, rozpoczyna się już w pierwszych miesiącach życia. Nieleczone zęby mleczne mogą powodować próchnicę w świeżo powstałych zębach stałych.

Innym skutkiem braku higieny jamy ustnej są problemy z nieprzyjemnym zapachem z ust. Nieświeży oddech, bo o nim mowa, może być przyczyną zakłopotania, szczególnie w sytuacjach towarzyskich, gdy chce się być blisko drugiej osoby. Zmagający się z tym problemem próbują go zamaskować miętówkami czy gumą do żucia, jednak to chwilowe rozwiązanie. Główną przyczyną tej bolączki przeważnie są bakterie płytki nazębnej, które nieustannie gromadzą się na zębach i w przestrzeniach między nimi. Bakterie te rozkładają resztki jedzenia, co może powodować wydzielanie się gazów o nieprzyjemnym zapachu i prowadzić tym samym do nieświeżego oddechu. Najlepszym sposobem, aby temu zapobiec, jest mycie zębów dwa razy dziennie pastą z fluorem oraz nitkowanie w celu usunięcia płytki nazębnej i resztek jedzenia z trudno dostępnych przestrzeni między zębami. Płyny do płukania ust mogą być również pomocne.

Jest jednak wiele teorii dotyczących skutków stosowania fluoru. Na stronach internetowych można znaleźć informacje o skutkach ubocznych przyjmowania fluoru. Te najbardziej radykalne wymieniają nawet artretyzm, ryzyko zachorowania na nowotwór, choroby tarczycy, spadek męskiej płodności, uszkodzenia mózgu czy… mniejszy wskaźnik IQ. Nie od dziś wiadomo, że ze wszystkim nie należy przesadzać, bo jak głosi przysłowie: co za dużo, to niezdrowo. Tak też jest w przypadku fluoru. Niewielkie ilości pomagają w utrzymaniu odpowiedniego stanu zdrowia zębów, ale za to przesadzanie z jego spożywaniem może przynieść nam więcej kłopotu niż korzyści, zatem używajmy z umiarem!

Mimo to, fluor ma i te dobre właściwości, na przykład przeciwpróchnicze i bakteriobójcze. Sprawia, że enzymy bakteryjne w jamie ustnej zostają zablokowane, a cukry nie przetwarzają się do kwasów. Czyni on szkliwo twardszym i bardziej odpornym na uszkodzenia. Jest także jednym z budulców włosów, tkanki łącznej, mięśni, skóry.

Dlaczego niektórzy decydują się na pasty do zębów bez fluoru?

Pasta do zębów to środek, którego używamy codziennie. Jest nieodłącznym elementem higieny osobistej, bez którego trudno wyobrazić sobie poranną lub wieczorną rutynę. Produkty do jamy ustnej różnią się jednak między sobą zarówno składem, jak i skutecznością. Aby pasta mogła spełniać swoje zadanie, musi posiadać znaczną ilość substancji ściernych. Umożliwiają one pozbywanie się zanieczyszczeń z powierzchni zęba, usuwając bakterie oraz przebarwienia. W składzie większości produktów znajdują się także takie elementy, jak chlorheksydyna oraz triklosan, których zadaniem jest działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. 

W paście do zębów nie zabraknie również substancji pieniących, które ułatwiają usuwanie płytki nazębnej. Produkty do higieny jamy ustnej nie tylko oczyszczają, lecz także zapobiegają poważnym dolegliwościom zdrowotnym. Obecność fluoru działa przeciwpróchnicowo, utrzymując zęby w dobrej kondycji. Należy jednak uważać na zbyt wysoką zawartość tego pierwiastka w paście, gdyż jego duże stężenie może prowadzić do fluorozy i innych dolegliwości.

Fluor jest substancją, która ma zapobiegać powstawaniu ubytków. Jednak jego zbyt duże ilości mogą prowadzić do szkodliwego przedawkowania, którego obawia się wielu rodziców. Ponadto część dzieci jest uczulona na ten pierwiastek, dlatego opiekunowie coraz częściej wybierają zamiast pasty do zębów z fluorem, te pozbawione go. Są one zalecane także dla niemowląt, które mogą źle znosić tę substancję. Naturalna pasta do zębów, w tym przypadku to najlepsze rozwiązanie. Jej składniki również oczyszczają płytkę nazębną, usuwają powstały osad oraz skutecznie chronią przed próchnicą.

Co mówią badania: wpływ fluoru na zdrowie jamy ustnej

Istnieją różne opinie na temat związków fluoru, które stosuje się jako najbardziej skuteczną, obok mechanicznego usuwania płytki bakteryjnej, metodę zapobiegania próchnicy. Fluor do zębów – w odpowiedniej ilości – ma korzystne działanie dla naszych zębów. Natomiast w nadmiarze, może szkodliwie wpływać na organizm człowieka. Fluor w paście jako pierwiastek posiada właściwości toksyczne. Jednak pierwiastek ten jest szkodliwy tylko wtedy, gdy przyjmowany jest w nadmiernej ilości.

Objawami ostrego zatrucia fluorem w zależności od spożytej dawki mogą być nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunka, krwawienie z błony śluzowej żołądka, ślinotok, łzawienie, obfite poty, osłabienie, bóle głowy, bladość, sinica, duszność, utrudnione połykanie, tężyczka, skurcze mięśniowe w kończynach – hipokalcemia, spadek ciśnienia i arytmia, migotanie komór – hiperkaliemia, tętno przyspieszone lub niewyczuwalne, kwasica oddechowa i metaboliczna, porażenie oddychania i zatrzymanie akcji serca. Osoby z takimi objawami powinny przyjmować preparaty i produkty zawierające wapń, które ograniczają wchłanianie fluoru z przewodu pokarmowego i powodują, że związki fluoru stają się mniej toksyczne. Gdy minęła godzina od przyjętej toksycznej dawki, należy podać wapń dożylnie.

Jak fluor wpływa na profilaktykę i leczenie próchnicy zębów?

Fluor to bardzo aktywny, a zarazem niezwykle rozpowszechniony w przyrodzie pierwiastek, który wchodzi w skład wielu minerałów. Stanowi też niezbędny dla naszego prawidłowego funkcjonowania mikroelement.

Głównym źródłem fluoru jest przede wszystkim pożywienie pochodzenia roślinnego (w tym herbata, produkty zbożowe, warzywa liściaste i orzechy), ryby, sery podpuszczkowe oraz woda, ale możemy go też znaleźć w pastach do zębów bądź innych produktach do pielęgnacji jamy ustnej. Należy jednak zdawać sobie sprawę z tego, że fluor przyjmowany w znacznym nadmiarze może wykazywać silnie toksyczne działanie, choć równie niebezpieczny dla naszego zdrowia jest jego niedobór. Najczęstszymi objawami takiego stanu są pojawiające się na zębach białe plamy oraz większa skłonność do rozwoju próchnicy. Wówczas dobra pasta do zębów oraz szczoteczki do zębów w dłoń i czas na higienę jamy ustnej. 

Trzeba zaznaczyć, że fluor odgrywa w organizmie szereg istotnych ról, zwłaszcza w kontekście prawidłowego rozwoju kości i zębów. Stymuluje powstawanie nowej tkanki kostnej i bierze udział w przekształcaniu hydroksyapatytu, który po podstawieniu grup wodorotlenkowych tworzy fluoroapatyt, budulec twardych tkanek zęba. Fluor jest w stanie nie tylko spowolnić proces demineralizacji szkliwa w początkowym stadium rozwoju próchnicy zębów, ale i naprawić niewielkie ubytki (dochodzi do tzw. remineralizacji). 

Jaka wobec tego jest najlepsza pasta do zębów?

Przeciwpróchnicowe właściwości fluoru poparte są wieloletnimi badaniami. Stosowany w małych dawkach zgodnie z zaleceniami producenta, rzeczywiście będzie miał korzystny wpływ na nasze uzębienie. Musimy jednak pamiętać, że fluor przyswajamy również poprzez codzienną dietę, dlatego wiele osób decyduje się na zaprzestanie korzystania z past zawierających fluorki. Wybór należy do Ciebie!