Fosfor - właściwości i dawkowanie

Fosfor to pierwiastek chemiczny niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Należy mieć na uwadze, że zarówno jego zbyt niski, jak i zbyt wysoki poziom mogą być niebezpieczne dla zdrowia. Właśnie dlatego tak ważna jest dbałość o prawidłowe żywienie, a w razie potrzeby sięganie po dobrej jakości suplementy. Jakie właściwości ma fosfor i w jaki sposób dostarczać go do organizmu?

Fosfor – właściwości i zastosowanie

Właściwości fosforu sprawiają, że jest on potrzebny do zapewnienia organizmowi prawidłowego funkcjonowania, choć nie przypisuje się mu wyjątkowo dużej roli prozdrowotnej. Wraz z wapniem buduje on kości i zęby, jest składnikiem lipidów, białek, węglowodanów i kwasów nukleinowych. Do najważniejszych pierwiastków odgrywających rolę w przewodzeniu impulsów nerwowych zalicza się właśnie fosfor. Za co odpowiada jeszcze ten pierwiastek? Otóż bierze on udział w wytwarzaniu i magazynowaniu energii zapewniającej prawidłową pracę komórek, jest też potrzebny do ich wzrostu i regeneracji. Ponadto fosfor w organizmie człowieka wpływa na równowagę kwasowo-zasadową ustroju.

Fosfor – zapotrzebowanie

Zalecane dzienne spożycie fosforu jest zależne od wieku. U niemowląt właściwa dawka to 150-300 mg/dobę, u dzieci od 460 mg/dobę w 1 r.ż. do 600 mg/dobę w 9 r.ż. Chłopcy i dziewczynki do 18 r.ż. potrzebują 1250 mg fosforu na dobę. W przypadku dorosłych kobiet i mężczyzn zapotrzebowanie wynosi 700 mg/dobę. Więcej fosforu potrzebują młode organizmy w okresie dojrzewania – wynika to z ich rozwoju. Zapotrzebowanie nie jest natomiast zwiększone w okresie ciąży i laktacji.

Gdzie występuje fosfor?

Tak naprawdę podstawowe źródło fosforu w przyrodzie to… apatyt – minerał z gromady fosforanów. Przeciętną osobę zdecydowanie bardziej będzie jednak interesowało, w jaki sposób najlepiej dostarczyć sobie ten pierwiastek wraz z pożywieniem. Przed poznaniem odpowiedzi na pytanie, w czym jest fosfor, warto wiedzieć, że występuje on w postaci organicznej i nieorganicznej. W żywności możemy go jednak znaleźć przede wszystkim w formie związków organicznych. Związki przed wchłonięciem muszą najpierw zostać zhydrolizowane w przewodzie pokarmowym, co oznacza ich niższą biodostępność. Fosfor nieorganiczny wchłania się szybko, jest dodawany do żywności podczas jej produkcji i przetwarzania. Występowanie fosforu w tej formie jest największe w napojach typu cola. Jeśli chodzi o źródła fosforu w diecie, są to przede wszystkim:

• jaja,
• sery żółte,
• mleko,
• orzechy,
• ryby,
• drób,
• wędliny,
• mąka kukurydziana,
• otręby,
• brązowy ryż,
• kakao,
• ciemna czekolada,
• grzyby,
• migdały,
• nasiona słonecznika,
• pestki dyni.

Chcąc spożywać produkty bogate w fosfor, powinniśmy postawić na dietę złożoną przede wszystkim z warzyw oraz produktów zbożowych.

Niedobór i nadmiar fosforu w organizmie

Duża zawartość fosforu w produktach spożywczych to nie wszystko – jak już wspomnieliśmy wyżej, pierwiastek ten nie zawsze przyswoi się w odpowiedniej ilości. Na szczęście niedobory zdarzają się stosunkowo rzadko. Sprzyja im niedożywienie, nadużywanie alkoholu czy stosowanie leków na nadkwasotę. Taka osoba może być osłabiona, skarżyć się na brak apetytu i bóle kończyn, a także cierpieć na osłabienie kośćca i krzywicę. Nadmiar fosforu wynika często ze spożywania zbyt dużej ilości suplementów zawierających ten pierwiastek. Mogą wtedy wystąpić objawy takie jak zaburzenia pracy serca, przyspieszony oddech czy drgawki. Do skutków długofalowych można zaliczyć z kolei demineralizację kości.