Czym jest i w czym jest mikroplastik? Ty też go produkujesz!

2022-02-16

Zanieczyszcza całą Ziemią – znajduje się go w ciałach ryb z głębin oceanów i w powietrzu nad himalajskimi szczytami. Ty też nim oddychasz, zjadasz go z pożywieniem i… produkujesz. Czym jest mikroplastik, skąd się bierze i co możesz zrobić, by zmniejszyć jego emisję do środowiska naturalnego?

Spis treści:

Czym jest mikroplastik i skąd się bierze?
Mikroplastik w kosmetykach, żywności i wodzie – jest tam czy nie?
Czy wiesz, kiedy produkujesz mikroplastik?

Czym jest mikroplastik i skąd się bierze?

Jest naprawę mikroskopijnych rozmiarów – mianem mikroplastiku określa się plastikowe drobiny mające pomiędzy 15 a 250 mikrometrów. To mniej więcej tyle, ile średnicy ma twój włos. Cząsteczki mikroplastiku tworzą drobinki, które powstały po rozpadzie większych odpadów z tworzyw sztucznych – syntetycznych tkanin materiałowych, opakowań żywności, opon i dziesiątek innych śmieci, które każdego dnia produkujemy. Są dosłownie wszędzie – znaleziono mikroplastik w wodach gruntowych i oceanicznych, w naszym pożywieniu, nawet w powietrzu…

Skąd bierze się mikroplastik?

Jak mikrocząsteczki plastiku trafiają w środowisko naturalne? Pochodzą głównie z:

prania syntetycznych ubrań,
opon pojazdów, które ścierają się w trakcie jazdy,
miejskich zanieczyszczeń powietrza
spłukiwanych z wodą kosmetyków
śmieci, które trafiają do wód gruntowych i morskich/oceanicznych.

Mikroplastik w kosmetykach, żywności i wodzie – jest tam czy nie?

Niestety, odpowiedź jest twierdząca – wyniki badań wskazują, że mikroplastik jest wszechobecny w naszym życiu. Jest w twoim jedzeniu, wodzie, którą pijesz i kosmetykach, których używasz. Oto alarmujące fakty o mikroplastiku:

Zjadasz mikroplastik każdego dnia

Jak ostrzega w Światowy Fundusz na Rzecz Przyrody (World Wildlife Fund – WWF) każdy z nas co tydzień zjada blisko 5 gramów plastiku – tyle, ile potrzeba do wyprodukowania karty kredytowej! Rocznie w naszych żołądkach ląduje nawet 250 gram plastiku – ok. 102 tys. kawałków plastiku mniejszych niż 1 mm.

Pijesz mikroplastastik z wodą

Według WWF najwięcej plastikowych mikrodrobin wchłaniamy wraz z wodą. O tym, że pijesz mikroplastik w wodzie butelkowanej pewnie już wiesz – trafia do niej z plastikowego opakowania (znaleziono go w 90% wód butelkowanych). Drobiny mikroplastiku pijemy także z wodą z kranu. Aż ok. 72% wody w kranach w Europie zawiera plastik – niemal cztery włókna w każdym litrze.

Mikroplastik znajduje się w każdym środowisku na Ziemi

Obecność tworzyw sztucznych w postaci syntetycznych drobinek odkryto nawet na dnie rowu Mariańskiego (najgłębszy rów oceaniczny na ziemi), a australijscy badacze z agencji naukowej CSIRO już kilka lat temu oceniali, że na dnie oceanicznym leży przynajmniej 14 ton mikroplastikowych cząsteczek. Drobinki plastiku znaleziono także w deszczówce, arktycznym lodzie i w śniegach pod szczytem Mount Everest – na wysokości 8440 metrów!

Mikrocząsteczki plastiku trafiają do ciał ludzi i zwierząt

Jak wynika z raportu WWF, mikroplastik znaleziono w ciałach 270 gatunków zwierząt. Odkryto go w 30% organizmów wodnych badanych w Wielkiej Brytanii i USA. My ludzie zjadamy, wypijamy i wdychamy go codziennie (odkryto włókna tworzyw sztucznych unoszące się w powietrzu m.in. Londynu, Hamburga i kilkunastu innych miast). Możemy go mieć w swoich organizmach nawet… przed urodzeniem. Jak wynika z badań opublikowanych w piśmie „Environment International” cząsteczki mikroplastiku znaleziono w łożysku, ciałach płodów i błonie płodowej u kobiet, które nosiły zdrowe, niezagrożone ciąże.

Czy wiesz, kiedy produkujesz mikroplastik?

Jak wynika z badań chińskich i australijskich naukowców, każdy z nas przyczynia się do uwalniania do środowiska naturalnego mikroplastiku. I nie chodzi tu tylko o używanie kosmetyków (drobiny mikroplastiku są dodawane np. do peelingów jako materiał ścierny, znajdziesz je także w lakierach do włosów i do paznokci). Szacuje się, że mikroplastik w kosmetykach, który trafia do środowiska to tylko 2% syntetycznych cząstek, które je zaśmiecają.

Mikrocząsteczki plastiku uwalniają się także, gdy pierzesz ubrania z syntetycznych tkanin. A nawet, gdy odkręcasz plastikową butelkę PET albo otwierasz czekoladę – wtedy uwalnia się od 10 do 30 nanogramów mikroplastiku. Według badań kanadyjskich naukowców z McGill University w Montrealu zaparzenie 1 torebki herbaty uwalnia 1,6 miliarda cząsteczek mikroplastiku i 3,1 miliarda nanoplastiku (jeszcze mniejszych cząstek tworzyw sztucznych). Tu winowajcą jest polipropylen, syntetyczny związek chemiczny, używany w produkcji tworzyw sztucznych, który uszczelnia torebki herbaty i nadaje im kształt. Najwyraźniej nie ma ucieczki od mikroplastiku – to niewidzialny towarzysz naszej codzienności.

Jak mikroplastik wpływa na nasze zdrowie?

O tym, że nosimy w sobie cząstki mikroplastiku wiemy dopiero od niedawna – potwierdziły to badania z 2018 roku. Dziś naukowcy uważają, że mikrocząsteczki plastiku z jedzenia, wody i powietrza mogą trafiać do naszego krwiobiegu i wraz z krwią wędrować do różnych narządów i tkanek w ciele.

Przypuszcza się, że mikrocząstki niektórych tworzyw sztucznych mogą osłabiać układ odpornościowy, zaburzać pracę układu hormonalnego, a nawet zwiększać ryzyko zachorowania na nowotwory. Nie ma jeszcze niepodważalnych dowodów naukowych na negatywny wpływ mikroplastiku na nasze zdrowie, bo upłynęło za mało czasu od odkrycia go w ludzkich ciałach. Według naukowców to jednak tylko kwestia czasu.

Jak zmniejszyć ilość mikroplastiku w swoim otoczeniu?

Co możesz zrobić, by ograniczyć ilość mikroplastiku, jaka trafia do twojego organizmu i środowiska naturalnego?

Używaj kosmetyków naturalnych, pozbawionych dodatków z tworzyw sztucznych.
Kupuj i noś ubrania z naturalnych materiałów. Pranie syntetycznych ubrań rób, dopiero gdy to niezbędne i odwirowywuj je na niskich obrotach. Nie używaj suszarek mechanicznych do ubrań.
Przechowuj żywność w szklanych opakowaniach (np. w słoikach), zamiast pakować ją w folię, stosuj owijki z wosku i bawełny.
Kupuj i parz herbaty liściaste.
Stosuj ekologiczne środki czystości.
Ogranicz lub wyeliminuj kupowanie i picie napojów w plastikowych opakowaniach. Osoby pijące wodę w butelkach jednorazowych spożywają kilkadziesiąt tysięcy więcej cząsteczek mikroplastiku niż te pijące wodę z kranu.
Noś na zakupy torby wielorazowe/zero waste i nie korzystaj z plastikowych jednorazówek.
Produkty sypkie, warzywa i owoce kupuj ważąc je w bawełnianych woreczkach.

I kupuj w Nabea – u nas znajdziesz m.in. ekologiczne, naturalne kosmetyki, środki czystości i akcesoria do domu. Pod drzwi przywiezie ci je kurier – zapakowane w karton sklejonypapierową taśmą, w paczce wypełnionej ekologicznym wypełniaczem – w 100% biodegradowalnym (wystarczy, że rozpuścisz go w wodzie i spłuczesz!).