Najlepsze sposoby na poprawę trawienia

Spis treści:

1. Jak unikać niestrawności?
2. Dieta przy kłopotach z trawieniem – zdaniem eksperta
3. Co wziąć na lepsze trawienie?

Jak unikać niestrawności?

Czym jest niestrawność? Mówiąc w skrócie to nieprzyjemne dolegliwości odczuwane ze zmiennym nasileniem w okolicach nadbrzusza. Lekarze określają je mianem dyspepsji – nazwa ta pochodzi od słów „dys” i „peptein”, które w grece oznaczają „złe trawienie”. Jak objawia się niestrawność? Osobom skarżącym się na nią dokuczają:

• Do koszyka
• bóle w nadbrzuszu;
• pieczenie, palenie w nadbrzuszu (ale nie zgaga);
• uczucie przepełnienia żołądka i rozpierania od środka;
• brak apetytu;
• szybkie odczuwanie sytości (niewspółmierne do ilości zjedzonego pożywienia);
• odbijanie;
• uczucie przelewania w żołądku;
• nudności i/lub wymioty.

Medycyna rozróżnia dwa rodzaje niestrawności. Pierwszy, tzw. dyspepsja organiczna, występuje jako jeden z objawów towarzyszących innym chorobom, m.in. chorobie wrzodowej, refluksowej, chorobom dróg żółciowych, cukrzycy czy nowotworom przewodu pokarmowego. Drugi rodzaj niestrawności, tzw. dyspepsja czynnościowa, jest efektem zaburzeń czynnościowych układu pokarmowego (w którym nie występują jednak żadne zmiany organiczne). W jej przebiegu mogą pojawiać się:

• zespół dyskomfortu poposiłkowego (z ang. postprandial distress syndrome – PDS), który przejawia się m.in. poprzez wczesne uczucie sytości i pełności po spożyciu posiłku, uniemożliwiające spożycie posiłku normalnej wielkości;
• zespół bólu w nadbrzuszu (z ang. epigastric pain syndrome – EPS), który charakteryzuje się częstymi bólami i uczuciem pieczenia w  nadbrzuszu.

Jeżeli takie dolegliwości występują przez co najmniej 3 miesiące lekarz może rozpoznać dyspepsję. Jak się szacuje, problemy z trawieniem ma aż co 4 osoba, jednak tylko 10-20% cierpiących z tego powodu osób zgłasza się do lekarza. Jeśli więc opisane powyżej objawy występują u Ciebie cyklicznie, nawracająco bądź stale od dłuższego czasu, koniecznie skonsultuj je z lekarzem. Jeśli jednak kłopoty z trawieniem pojawiają się sporadycznie i nie są zbyt dokuczliwe, możesz wypróbować naturalne sposoby radzenia sobie z nimi. A wtedy jest szansa, że po wprowadzeniu zdrowych zmian w stylu życia i przede wszystkim diecie, problemy z niestrawnością znikną. Jakie to zmiany? Już wyjaśniamy!

Dieta przy kłopotach z trawieniem – zdaniem eksperta

Co zrobić, gdy żołądek nie trawi? Na początek należy zadbać o dietę, bo zawartość Twojego talerza może w znaczący sposób przyczyniać się do pojawienia się dokuczliwych dolegliwości trawiennych. Ale zanim zaczniesz na nowo komponować codzienną dietę, najpierw… naucz się jeść!

Jak jeść, gdy cierpisz niestrawność? 

Jeżeli Twój żołądek się buntuje i odmawia trawienia, przyjmij za nową regułę powolne i spokojne spożywanie posiłków. Dlaczego to ważne? Bo jak wynika z badań, szybkie jedzenie sprzyja powstawaniu niestrawności! Jak to możliwe? Trafiające do żołądka jedzenie wywołuje w nim zmiany, m.in. akomodację jego dna (przystosowanie wielkości żołądka do zmian powstających po spożyciu posiłku). Gdy jesz zbyt szybko, ten naturalny proces zostaje zaburzony – żołądek dostaje na raz za dużo pokarmu i nie jest w stanie się do tego na szybko przystosować. Może rozciągać się za wolno, spowolnieniu może ulec tempo jego opróżniania, może też wystąpić nieprawidłowa akomodacja dna. Efekt? Odbijanie, bóle w nadbrzuszu, uczucie pełności – słowem, niestrawność! 

Zdaniem eksperta:

Przy niestrawności najlepiej jest jeść jeść częściej i mniej – ok. czterech, pięciu posiłków dziennie. Jeżeli zjadamy jeden lub dwa duże posiłki, mogą pojawić się problemy z ich strawieniem. Jak szybko pobudzić trawienie? Warto na pół godziny przed posiłkiem wypić pół szklanki ciepłej wody. Spowoduje to lepsze ukrwienie żołądka i stymulację enzymów trawiennych. Taką funkcję pełni też jedzenie na pierwsze danie ciepłej zupy – pobudza ona produkcję enzymów i ułatwia strawienie drugiego, cięższego dania. 

Izabela Czajka, dietetyk

Co na niestrawność? Mądra dieta!

Po zmianie tempa spożywania, częstotliwości i wielkości posiłków pora na małą rewolucję w lodówce i kuchennych szafkach. Jeżeli cierpisz na niestrawność najlepszą będzie dla Ciebie dieta lekkostrawna, która jest najczęściej rekomendowana w problemach z przewodem pokarmowym. Co to oznacza? Wyeliminowanie z jadłospisu produktów z wysoką zawartością błonnika pokarmowego i mogących podrażniać system trawienny, np.: pieczywa pełnoziarnistego, ciemnego, otrąb, grubych kasz i makaronów, brązowego ryżu, nasion roślin strączkowych, orzechów, warzyw kapustnych, tłustego mięsa i nabiału z wysoką zawartością tłuszczu, ostrych przypraw, a także produktów wędzonych, marynowanych, konserwowanych i żywności wysoko przetworzonej, zwłaszcza typu fast-food. Do szafki wędruje patelnia i frytownica – smażenie, grillowanie, duszenie na oleju i pieczenie bez folii zwiększają ryzyko niestrawności. Zalecane są potrawy gotowane w wodzie lub na parze, duszone na wodzie i pieczone w folii. 

Zdaniem eksperta:

W przypadku niestrawności najlepiej postawić na potrawy lekkostrawne i unikać takich, które są długo trawione, np. smażonych mięs czy cebuli, tłustych potraw mięsnych jak golonka. Proponowałabym także odstawienie produktów mocno wzdymających. Jeśli upieramy się przy warzywach strączkowych, to lepiej jeść te z puszki, które są już poddane wstępnej obróbce i przez to są łatwiej strawne. Należy również unikać cukru, który hamuje wydzielanie kwasów żołądkowych, pogarsza stan flory bakteryjnej i zwiększa rozrost patogenów. Warto pamiętać o tym, że dla części osób problemem może być strawienie posiłku, w którym zjedzą jednocześnie produkty surowe i gotowane. Taką ciężkostrawną potrawą jest chociażby sałatka jarzynowa, w której mamy jajko na twardo i gotowane warzywa, surowe jabłko i jeszcze kiszony ogórek.

Izabela Czajka, dietetyk

Co pić na dobre trawienie? 

Kawa, napoje gazowane, mocna herbata to napoje niewskazane przy skłonności do niestrawności. Co warto pić, by polepszyć trawienie?

Zdaniem eksperta:

W niestrawności zaleca się napary z ziół korzystnie wpływających na pasaż jelitowy, które mają uspokajający i tonizujący wpływ przewód pokarmowy, na przykład melisę czy rumianek.  Gdy potrzebujemy „podkręcić” pracę jelit można wypić napar który je podstymuluje, na przykład z arcydzięgla, ostropestu lub korzenia lukrecji. Gdy już odczuwamy dolegliwości mogą pomóc mieszanki ziół na spirytusie. By wspomóc trawienie można także po większym, na przykład świątecznym posiłku wypić niewielką ilość mocnego alkoholu – kieliszek nalewki. Alkohol poprawia ukrwienie w obrębie przewodu pokarmowego i przyspiesza perystaltykę. 

Izabela Czajka, dietetyk

Co wziąć na lepsze trawienie?

Naturalne suplementy zawierające wyciągi z roślin i ziół mogą być cennym wsparciem z radzeniem sobie z dolegliwościami trawiennymi. Szczególnie polecane są te zawierające wyciągi z:

• imbiru
• karczocha
• nasion kminu
• mięty pieprzowej

W Nabea kupisz preparaty zawierające te składniki, a także suplementy zawierające starannie dobrane mieszanki roślinne, które polepszają trawienie, np. z karczocha i czarnej rzodkwi, soku ze śliwki. Zapraszamy na zakupy!

Bibliografia:

1. Popczak G., Kowal A., Prystupa A. et al.: Od objawów do rozpoznania dyspepsji czynnościowej. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2010, 16(4), 536-545.
2. Waśko-Czopnik D., Mulak A., Paradowski L.: Zaburzenia czynnościowe górnego odcinka przewodu pokarmowego według III Kryteriów Rzymskich. Gastroenterol. Pol. 2006;6:469-472. 
3. Tack J., Talley N. J., Camilleri M., et al.: Functional gastroduodenal disorders. Gastroenterology 2006;130:1466-79.
4. Duboc H., Latrache S., Nebunu N. et al.: The role of diet in functional dyspepsia management. Frontiers in psychiatry, 2020, 11, 23.
5. Pesce M., Cargiolli M., Cassarano S., et al.:. Diet and functional dyspepsia: Clinical correlates and therapeutic perspectives. World journal of gastroenterology, 2020, 26(5), 456.