Szczegółowe objawy menopauzy. Sprawdź, czy umiesz je rozpoznać!

Czy już dopadło Cię przekwitanie? Jak bardzo powinnaś martwić się klimakterium? Sprawdź, jakie są szczegółowe objawy menopauzy i jak możesz sobie ułatwić przejście przez ten naturalny, choć czasami męczący etap w życiu każdej kobiety.

Spis treści:

1. W jakim wieku menopauza się zaczyna i czym dokładnie jest?
2. Ile trwa menopauza? Przebieg przekwitania
3. Szczegółowe objawy menopauzy – poznaj je!
4. Przekwitanie – objawy i sposoby na ich złagodzenie

W jakim wieku menopauza się zaczyna i czym dokładnie jest?

Czym jest menopauza? Mówiąc o niej, mamy na myśli okres w życiu dojrzałej kobiety, w którym jej organizm „wygasza” funkcje związane z płodnością – kobieta po menopauzie nie zajdzie już w ciążę i nie urodzi dzieci. Według definicji Światowej Organizacji Zdrowia mianem menopauzy określamy ostatnią w życiu menstruację, jaką ma kobieta (definiuje się ją tak, gdy przez 12 miesięcy po niej nie wystąpi kolejna miesiączka). Potocznie zaś wymiennie stosuje się określenia menopauza i klimakterium (które to z definicji jest okresem przekwitania poprzedzającym ostatnią miesiączkę). Lata przed ostatnią menstruacją i rok po niej nazywa się także premenopauzą, zaś okres ok. 10 lat po ostatnim okresie to tzw. postmenopauza. Na potrzeby tego tekstu będziemy używać – tak się to robi potocznie – określenia menopauza w znaczeniu „okres przekwitania kobiety”.

Pierwsze objawy menopauzy – kiedy się pojawiają i co je powoduje?

Pierwsze objawy menopauzy pojawiają się zazwyczaj pomiędzy 45. a 55. rokiem życia. To wtedy powoli zaczyna wygasać praca jajników produkujących żeńskie hormony płciowe. Miesiączki stają się nieregularne, zmienia się ich obfitość, stają się rzadsze. Następujące w końcu pełne zatrzymanie cyklu miesięcznego w menopauzie jest spowodowane niedoczynnością jajników i obniżeniem produkcji progesteronu i estrogenu.

To, w jakim wieku menopauza zacznie Cię dotyczyć, jest dość łatwe do przewidzenia –  jak wynika z badań, Polki przechodzą klimakterium średnio pomiędzy 48. a 52. rokiem życia. Zaledwie u ok. 1% Polek ostatnia menstruacja pojawia się już w 40. roku życia (przedwczesna menopauza to pojawienie się ostatniej miesiączki przed 40. rokiem życia), 10% z nas ostatniej miesiączki doświadcza do 46. roku życia, a 89% czeka to w okolicach 55. roku życia. Warto pamiętać, że menopauza to nie choroba, tylko najzupełniej naturalny etap życia – tak jak dzieciństwo, dojrzewanie czy starość. Jednostką chorobową uznawaną przez Światową Organizację Zdrowia jest za to przedwczesna menopauza.

Ile trwa menopauza? Przebieg przekwitania

Sprawdzenie, ile trwa menopauza tak dokładnie, nie jest do końca możliwe, ponieważ nie ma jednego wyraźnego sygnału świadczącego o tym, że okres przekwitania już się właśnie zaczął. Do tego każda z nas przechodzi go w inny sposób. To, w jakim wieku menopauza zacznie Cię dotyczyć, zależy w dużej mierze od tego, w jakim stanie jest Twój organizm i jaki tryb życia prowadzisz (np. kobiety nałogowo palące papierosy zaczynają przekwitać ok. 1-1,5 roku wcześniej niż niepalące).

Uważa się, że na 6-12 miesięcy przed ostatnią miesiączką u większości przekwitających kobiet występują nocne poty i ataki gorąca w dzień – jednak część kobiet w ogóle ich nie doświadcza. Sygnałem, że nadchodzi koniec okresu rozrodczego w życiu kobiety, jest coraz krótszy cykl miesiączkowy i pojawianie się plamień między menstruacjami (związane z wahaniami hormonalnymi). Mogą zwiększać się także objawy napięcia przedmiesiączkowego (obrzęki i bóle piersi i podbrzusza, bóle w lędźwiowym odcinku kręgosłupa, a nawet obrzęki i bóle nóg i stóp).

Szacuje się, że statystycznie okres przekwitania trwa ok. 10 lat, ale u części kobiet jego objawy mogą pojawiać się przez 12, a nawet 14 lat. Kiedy ustępują objawy menopauzy? To również kwestia indywidualna. Nie tyle można to przewidzieć, co raczej sprawdzić, kiedy ustępują objawy menopauzy – u kobiety po menopauzie nie pojawiają się już miesiączki ani plamienia, a z badań wynika, że poziomy estrogenów i progesteronu są znacznie obniżone przy wyższych wartościach FSH (folikulotropiny) i LH (lutropiny).

Szczegółowe objawy menopauzy – poznaj je!

Jak przejawia się klimakterium? Objawy przekwitania są takie same – niezależnie od tego, kiedy zaczyna się menopauza i ile trwa. Odpowiedzialne za nie są zmiany hormonalne wiążące się ze spadkiem płodności, które wywołują w organizmie kobiety szereg procesów, obawiających się dokuczliwymi dolegliwościami. Niestety, hormony wpływają na pracę niemal całego organizmu – następujący podczas menopauzy spadek estrogenu wpływa na aż blisko 400 procesów metabolicznych, zachodzących w organizmie. 

Czy łatwo rozpoznać przekwitanie? Objawy dotyczą statystycznie 80% kobiet. Tylko 20% przekwitających pań nie skarży się na przykre doznania, zmniejszające komfort codziennego życia. Jakie są, poza opisywanymi wyżej zaburzeniami cyklu miesiączkowego, szczegółowe objawy menopauzy? 

Przekwitanie: objawy naczynioruchowe

To objawy związane z kurczeniem się lub rozszerzaniem naczyń krwionośnych (na które wpływ mają gwałtowne wahania poziomów hormonów). Należą do nich:

• uderzenia gorąca – odczuwane najsilniej w okolicy twarzy, szyi i dekoltu, mogą obejmować również zaczerwienienie skóry i pocenie się, a także dreszcze. Mogą trwać od 30 sekund do 10 minut,
• kołatanie serca,
• nocne, tzw. zlewne poty (czasami tak silne, że trzeba zmienić bieliznę nocną),
• bóle głowy.

Klimakterium – objawy psychiczne

Wahania hormonów wpływają niestety także na kobiecą psychikę (co wyraźnie widać na przykładzie zespołu napięcia przedmiesiączkowego). Zmiany hormonalne zachodzące podczas menopauzy mogą powodować następujące dolegliwości:

• zaburzenia snu,
• uczucie zmęczenia,
• problemy z koncentracją,
• skoki nastroju i zwiększoną drażliwość,
• kłopoty z pamięcią,
• obniżone libido.

Przekwitanie – objawy ze strony narządów płciowych

Wiele kobiet w okresie menopauzy skarży się na gorszą jakość życia seksualnego. Wpływają na to m.in. uciążliwe objawy ze strony narządów płciowych, takie jak m.in.:

• suchość pochwy,
• nawracające zapalenia układu moczowego,
• nietrzymanie moczu,
• bóle podczas stosunku seksualnego.

Przeczytaj także artykuł: Jak odbudować florę bakteryjną pochwy? Prebiotyki dla zdrowia intymnego

Klimakterium – objawy związane z układem ruchu

Menopauza to czas, w którym pojawia się coraz więcej dolegliwości związanych ze stawami i kośćmi. Tak, winowajcą nadal są tu hormony – aż u co trzeciej kobiety spadek poziomu estrogenów niekorzystnie wpływa na gęstość kości. Ale nie tylko ich – jakie są menopauzalne objawy ze strony narządu ruchu? To m.in.:

• osteoporoza – szacuje się, że występuje aż u ok. 40% kobiet po 50. roku życia,
• bóle kości i stawów,
• bóle odcinka lędźwiowego kręgosłupa.

Przekwitanie – objawy związane z pogorszeniem stanu skóry

Nie tylko zmarszczki – przekwitająca kobieta musi mierzyć się także z innymi problemami związanymi z pogorszeniem stanu jej skóry. Są to m.in.:

• ścieńczenie skóry i zmniejszenie jej elastyczności,
• zmniejszona aktywność gruczołów łojowych i potowych.

To jeszcze nie wszystko –  gdy przekwitasz, mogą pojawić się także nietypowe objawy menopauzy. Są one w dużej mierze powiązane z indywidualnym stanem organizmu i prowadzonym stylem życie. Jakie nietypowe objawy menopauzy mogą Cię zaskoczyć? Są to m.in.:

• zespół suchego oka,
• szumy w uszach,
• mrowienie, drętwienie rąk i dłoni (tzw. parestezje, związane z nagłą utratą kolagenu w skórze lub zmianami przewodnictwa nerwowego),
• mimowolne „tiki” – zaciskanie dłoni, stukanie palcami o twardą powierzchnię – związane z zaburzeniami neurotransmisji występującymi jako skutek uboczny spadku estrogenów,
• łysienie na głowie i nadmierne owłosienie na ciele,
• obniżenie tembru głosu,
• trądzik.

Trzy ostatnie nietypowe objawy menopauzy związane są z faktem, że choć jajniki zaprzestają produkcji estrogenów, jeszcze przez 10 lat po ostatniej miesiączce mogą wytwarzać androgeny (tzw. męskie hormony płciowe), a ich wysokie stężenie może wpływać właśnie na utratę owłosienia na głowie i wzrost włosów na ciele, obniżenie głosu czy trądzik (ten ostatni występuje u nawet 25% kobiet, które mają za sobą ostatnią miesiączkę).

Przekwitanie – objawy i sposoby na ich złagodzenie

Jak radzić sobie z dokuczliwymi objawami menopauzy? Po pierwsze, o czym już pisaliśmy, nie traktuj menopauzy jako choroby, bo to naturalny etap w życiu każdej kobiety. I tak jak podczas wszystkich poprzednich etapów, także podczas klimakterium kluczowe znaczenie mają fundamenty zdrowego stylu życia, czyli zdrowa, zbilansowana dieta, odpowiednia ilość aktywności fizycznej i minimalizacja sytuacji stresowych połączona z dbaniem o higienę psychiczną.

W przypadku menopauzy przebiegającej z silnymi dolegliwościami, bardzo utrudniającymi bądź uniemożliwiającymi codzienne funkcjonowanie, warto zwrócić się do lekarza i rozważyć z nim wdrożenie hormonalnej terapii zastępczej (HTZ), która łagodzi objawy spadku kobiecych hormonów. Zanim jednak sięgniesz po takie rozwiązanie lub w przypadku mniej dokuczliwych objawów menopauzy, wypróbuj naturalne sposoby, które mogą ułatwić przejście przez okres przekwitania. 

Wsparcie dzięki fitoestrogenom

Pomocą w dolegliwościach związanych z klimakterium mogą być suplementy zawierające fitoestrogeny. Są to organiczne związki pochodzenia roślinnego, które działają podobnie – choć dużo słabiej – jak 17-β-estradiol, czyli estrogen wytwarzany przez jajniki. Oznacza to, że ich suplementacja może w pewnym stopniu zastępować działanie kobiecych hormonów i hamować objawy będące skutkiem naturalnego w czasie menopauzy spadku produkcji estrogenu.

Fitoestrogeny, które znajdziesz m.in. w preparatach z koniczyną czerwoną, łagodzą m.in. uderzenia gorąca, pomagają w problemach z zasypianiem i snem, pomagają ustabilizować nastrój, korzystnie wpływają na pamięć i koncentrację. Warto pamiętać, że bogatym źródłem fitoestrogenów jest soja i rośliny strączkowe, a także nasiona słonecznika, sezamu czy lnu. Znajdziesz je także w fasoli mung, oliwie, czosnku, migdałach czy zielonych warzywach (zwłaszcza w szpinaku, fasoli szparagowej, soczewicy i grochu). Wszystkie te produkty warto włączyć do diety w okresie menopauzy.

Pomoc w problemach z układem moczowym

Wiele kobiet w trakcie menopauzy zmaga się z dolegliwościami ze strony układu moczowego. Warto zadbać o profilaktykę zdrowia dróg moczowych stosując m.in. suplementy z wierzbownicą drobnokwiatową, zielem skrzypu i pokrzywą, czy amazońską chanca piedrą. 

Ratunek dla układu hormonalnego

Dolegliwości związane z menopauzą są spowodowane zmianami w pracy układu hormonalnego. Warto więc wesprzeć się roślinami, które regulują jego pracę. Do naturalnych suplementów korzystnie działających na układ hormonalny podczas menopauzy należą m.in. te zawierające indyjski szparag, czyli shatavari czy dziki pochrzyn. 

Suplementy na dobrą noc

Kolejnym problemem, z jakim mierzą się kobiety w okresie przekwitania, są problemy z zasypianiem, lekki sen i częste wybudzanie w nocy. Tu z pomocą przyjdą preparaty z kojącym układ nerwowy olejem z konopii lub melisą. Suplementy zawierające traganek mogą z kolei pomóc w walce z nocnymi potami, które również zakłócają spokojny sen. 

Duży wybór naturalnych suplementów, a także olei, olejków i suszonych ziół pomocnych w okresie menopauzy znajdziesz w Nabea. Na naszym blogu czekają na Ciebie artykuły o pielęgnacji cery dojrzałej i korzystnych dla niej kosmetykach ze śluzem ślimaka czy z petydami.

Bibliografia:

1. Olszewska J. i wsp.: Problemy kobiet w okresie okołomenopauzalnym. Pielęgniarstwo polskie nr 1(55) 2015, str. 93-98.
2. Kłosowski P., Świątkowska-Stodulska R., Berlińska A.. Sworczak K.: Hiperandrogenizm u kobiet po menopauzie. Forum Medycyny Rodzinnej 2017, tom 11, nr 5, 195–208
3. Perkins A.C., Maglione J., Hillebrand G.G. et al.: Acne vulgaris in women: prevalence across the life span. J. Womens Health (Larchmt). 2012; 21(2): 223–230.