Erytrol - dlaczego warto zastąpić nim cukier?

Świadomość dotycząca szkodliwości białego cukru rośnie z dnia na dzień. Wiele osób, zdających sobie sprawę z konieczności ograniczenia tego produktu w diecie, szuka jego zamienników. Do wyboru mamy między innymi miód, stewię czy słodziki. Nie każda alternatywa dla cukru jest jednak równie korzystna dla zdrowia i dla osób, które starają się zgubić zbędne kilogramy. Za najzdrowszy, najbardziej niskokaloryczny uznawany jest erytrol, nazywany także erytrytolem. Co warto wiedzieć na jego temat?

Czym jest erytrol?

Erytrol to związek chemiczny, dokładniej: alifatyczny alkohol czterowodorotlenowy z grupy cukroli. Substancja ta występuje naturalnie w różnych produktach spożywczych, w tym między innymi w owocach oraz w czerwonym winie. Erytrol jest więc słodzikiem naturalnym, a co za tym idzie bezpiecznym, niealergizującym. Wyróżnia go również bardzo niska kaloryczność. Wizualnie, etrytrol przypomina biały cukier - jest biały, krystaliczny, przyjmuje postać małych granulek. W smaku jest jednak delikatnie mniej słodki niż cukier (o około 25%) i daje uczucie chłodu, kiedy błyskawicznie rozpuszcza się w ustach.

Jak powstaje erytrol?

Jako naturalna substancja erytrol występuje w winach, serach, piwach i niektórych owocach. Słodzik sprzedawany w woreczkach podobnych do opakowań cukru nie stanowi jednak wyciągu z tych produktów spożywczych. Powstaje w procesie fermentacji drożdżowej. W produkcji na dużą skalę wykorzystuje się czystą glukozę, sacharozę lub glukozę z kukurydzy, które po poddaniu fermentacji, oczyszcza się z komórek drożdży i innych substancji za pomocą węgla aktywnego, żywicy jonowymiennej, bądź metodą ultrafiltracji. Powstały w ten sposób roztwór jest następnie schładzany, a dzięki niskiej temperaturze wytrącają się z niego kryształki erytrolu. Na etykietach niektórych artykułów słodzik ten przyjmuje oznaczenie E 968. Dotyczy to między innymi sosów, lodów, gum do żucia czy suplementów diety. 

Czy erytrol jest bezpieczny?

Problemem związanym ze stosowaniem słodzików zamiast cukru bywają różne skutki uboczne, głównie ze strony układu pokarmowego. W przypadku erytrolu, nie musimy obawiać się takich konsekwencji. Zgodnie z oświadczeniem Światowej Organizacji Zdrowia, erytrytol jest w pełni bezpieczny dla ludzi. Nie wykazuje właściwości kancerogennych, lecz wręcz przeciwnie - stanowi antyoksydant, wiążący wolne rodniki. Nie należy też do substancji mutagennych, dlatego nadaje się do stosowania również przez kobiety w ciąży.  

Jakie zalety ma erytrol?

Pierwszą, dla wielu osób najważniejszą zaletą erytrolu jest jego niskokaloryczność. Jeden gram tego słodzika to zaledwie 0,2-0,4 kcal. Dla porównania: zwykły cukier w jednym gramie dostarcza nam 4 kcal, co oznacza, że jest nawet 10 razy bardziej kaloryczny. Co ważniejsze, w układzie pokarmowym człowieka nie ma enzymów rozkładających erytrytol, dlatego jest on wydalany z organizmu w około 90% (wraz z moczem). Taka zaleta przekłada się na bezpieczeństwo stosowania tego naturalnego słodzika w kuchni. Człowiek nie metabolizuje erytrolu, więc nie grożą mu żadne skutki uboczne jego nadużywania, takie jak biegunka czy inne dolegliwości układu pokarmowego. Kolejna zaleta erytrytolu to zerowy indeks glikemiczny tego słodzika. Taki wynik oznacza, że substancja ta nie powoduje wzrostu poziomu insuliny ani glukozy we krwi. Możemy pić więc słodką herbatę lub jeść desery słodzone erytrolem bez obaw o wahania poziomu tych substancji we krwi, co szczególnie istotne w przypadku diabetyków. Dodatkową zaletą erytrolu jest fakt, że nie stanowi on pożywki dla bakterii nazębnych, zatem nie sprzyja powstawaniu próchnicy. Słodzik ten jest też bardzo uniwersalny (w przeciwieństwie do chociażby miodu, który w wysokich temperaturach traci swoje właściwości prozdrowotne i zmienia smak napojów czy deserów). Erytrol w pełni zastępuje cukier i nie pozostawia w ustach nieprzyjemnego smaku, co stanowi problem w przypadku wielu innych zamienników.

Jak stosować erytrytol?

Erytrol może zastępować cukier w każdej potrawie, deserze czy napoju. Da się słodzić nim kawę i herbatę, ciasta czy innego typu wyroby. Należy pamiętać jednak, że słodzik ten jest mniej słodki niż cukier. Różnica wynosi około 25 - 30%. Trzeba zatem nieco zwiększać porcję cukru ujętą w przepisie. Przykładowo, jeśli nakazuje on użycie 100g cukru, musimy zamienić go na około 125 - 130g erytrolu. Wiele osób zastanawia się, czy erytrol nadaje się do przygotowywania przetworów owocowych. Warto wiedzieć więc, że w przemyśle spożywczym słodzik ten jest stosowany jako zagęszczacz i wzmacniacz smaku. Poza tym, ma zdolność do konserwowania produktów spożywczych, dlatego nadaje się do produkcji domowych dżemów, syropów i konfitur. Erytrol nie sprawdza się jedynie w przypadku fermentacji i karmelizacji. Na jego bazie nie przygotujemy więc domowego toffi czy crème brûlée.Erytrytol jest najczęściej sprzedawany w opakowaniach 0,5kg, 1kg oraz 5kg. Niektórych może odstraszać jego wyższa cena, w porównaniu do zwykłego cukru, jednak warto pamiętać, że znajduje ona odzwierciedlenie w jakości produktu. W końcu erytrol pomaga zachować kontrolę nad poziomem glukozy we krwi, zapobiega próchnicy i wykazuje działanie antyoksydacyjne. Tymczasem biały cukier ma właściwie same wady w odniesieniu do jego wpływu na stan zdrowia organizmu.

Czy erytrol można stosować bez ograniczeń?

Chociaż erytrol to zdrowy i bezpieczny słodzik, który świetnie zastępuje cukier, nie wolno przesadzać z jego spożyciem. W nadmiernej ilości - powyżej 35g dziennie - może wywoływać efekt przeczyszczający. Poza tym, należy pamiętać, że spożywanie słodzonych produktów prowadzi do wykształcenia złych nawyków żywieniowych, co szczególnie niebezpieczne w przypadku dzieci. Erytrol może być podawany najmłodszym, jednak z czasem maluchy nauczone wyłącznie słodkiego smaku, mogą niechętnie sięgać po inne, zdrowe produkty spożywcze. To stanowi zagrożenie dla odpowiedniego zbilansowania i urozmaicenia ich diety - może prowadzić do niedoboru witamin i minerałów, które występują głównie w "niesłodkich" warzywach.