Dziecko nie chce jeść? Poznaj skuteczne i naturalne sposoby na poprawę apetytu
Każdy posiłek to walka, by twój maluch przełknął choć parę kęsów? Spokojnie, przez ten etap przechodzi niemal każde dziecko. Jak sobie poradzić z tym, że dziecko nie chce jeść? Wypróbuj sprawdzone – i oparte na naukowych dowodach – sposoby na poprawę apetytu u małego niejadka.
Spis treści:
- Dlaczego dziecko nie chce jeść?
- Dziecko nie chce jeść – co robić?
- O czym może świadczyć brak apetytu u dziecka?
Dlaczego dziecko nie chce jeść?
Brak apetytu u dziecka to problem, który spędza sen z powiek wielu rodziców. Choć najczęściej niejadkami są maluchy w wieku 2-5 lat, może się zdarzyć, że także niemowlę nie chce jeść. Skąd bierze się brak apetytu u najmłodszych? Jego przyczyn może być wiele, od błahych i łatwych do wyeliminowania, po takie, które wymagają konsultacji z pediatrą.
Dlaczego niemowlę nie chce jeść?
Najlepszym pokarmem dla dziecka po urodzeniu jest mleko jego mamy. Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci celem, do którego należy dążyć, jest wyłączne karmienie piersią przez pierwszych 6 miesięcy życia (lub co najmniej przez pełne 4 miesiące). Jak długo możesz karmić piersią? Tak długo, jak chce tego twoje dziecko. Pamiętaj – to, co i kiedy zje dziecko zależy od ciebie. Natomiast ile zje maluch, powinno zależeć od niego. Raz będzie to nieco więcej, raz trochę mniej – zależnie od tego, jakie będą potrzeby małego brzuszka. Czasami zdarza się jednak, że niemowlę zdecydowanie odmawia jedzenia. Co może być tego przyczyną? Niemowlę nie chce jeść, gdy m.in.:
- jest przekarmione
To wbrew pozorom częsty problem. Gdy zmuszasz dziecko do jedzenia utrudniasz mu wytworzenie naturalnej umiejętności samoregulacji łaknienia. A to może prowadzić prowadzić do problemów z kontrolą ilości pokarmów spożywanych przez dziecko w późniejszym życiu.
- jego dieta jest zbyt szybko urozmaicana
Produkty inne niż mleko z piersi (lub modyfikowane) możesz zacząć wprowadzać do diety malucha pomiędzy 17 a 26 tygodniem jego życia. Ale uwaga – jeśli wprowadzisz je za szybko lub w zbyt dużej ilości, maluch może się zbuntować i zareagować neofobią, czyli niechęcią do próbowania nowych pokarmów. Niektóre małe niejadki muszą spróbować nowy produkt nawet kilkanaście razy, nim się do niego przekonają!
- ząbkuje
I bolą go dziąsła. A że zęby wyrzynają się od 2-3 do 31 miesiąca życia dziecka, okresowe odmawianie jedzenia w tym czasie może być spowodowane dyskomfortem, jaki maluch odczuwa w jamie ustnej.
- przeżywa tzw. skok rozwojowy
Skoki rozwojowe to momenty, w których intensywnie rozwija się układ nerwowy dziecka. Może powodować je także jakaś znacząca zmiana w życiu malucha – koniec karmienia piersią, pójście do żłobka czy pozostawanie pod opieką babci lub niani, gdy mama wróciła do pracy, pojawienie się w domu nowych osób. W takich momentach niemowlę może nie mieć apetytu i wymagać więcej niż zwykle uwagi i troski.
- zaczyna chorować lub zostało zaszczepione
Zarówno infekcja jak i podanie szczepionki mogą wiązać się z gorszym samopoczuciem dziecka. Jednym z jego objawów jest niechęć do jedzenia. W przypadku szczepionki powinna minąć po 2-3 dniach.
Dlaczego dwulatek nie chce jeść?
Podobnie jak niemowlę, dziecko 2,5-letnie może odmawiać jedzenia gdy gorzej się czuje lub zaczyna chorować, jest zmęczone bądź zestresowane. Także wtedy, gdy rodzice zmuszają go do zjadania zbyt dużej ilości pokarmu. Warto pamiętać, że żołądek dziecka jest wielkości jego piąstki, a ilość pokarmu wielkości dwóch jego piąstek jest wystarczająca do najedzenia się. Inne możliwe przyczyny, które powodują brak apetytu u dziecka to:
- nadmierne spożywanie słodyczy i/lub słodkich napojów pomiędzy posiłkami
- niechęć do nowych smaków bądź faktur pokarmów
- potrzeba zjadania tylko określonych pokarmów – naturalna w tym wieku.
Dziecko nie chce jeść – co robić?
Po pierwsze – nie panikować! To, że niemowlę czy przedszkolak odmawia sporadycznie jedzenia jest zupełnie normalne. Oczywiście, bywają także sytuacje, gdy nasilający się brak apetytu u dziecka może być oznaką poważniejszych kłopotów ze zdrowiem. Kiedy jest to wskazane?
Koniecznie zabierz malucha do pediatry, jeśli:
- odmawia jedzenia dłużej niż 7 dni
- chudnie
- parametry jego ciała zaczynają odbiegać od tych wyznaczonych przez siatkę centylową – nie zwiększa się masa ciała dziecka i/lub wzrost
- pojawiają się kłopoty żołądkowe (wzdęcia, bóle brzucha, problemy z wypróżnianiem)
- jest apatyczny, ciągle senny, nie chce się bawić
- częściej płacze i/lub ma kłopoty z zasypianiem i snem.
Powyższe symptomy mogą oznaczać, że w organizmie dziecka toczy się proces chorobowy i wymagają konsultacji z lekarzem.
Jeżeli zdrowotne przyczyny zostały wykluczone, a i tak twoje dziecko jedzenia nie chce tknąć, grymasi i zmyka od stołu, pora wypróbować naturalne metody, które pomogą pokonać brak apetytu malca.
Jak zachęcić do jedzenia niemowlę?
Jedną z przyczyn powodującą problemy z przyswajaniem pokarmu przez noworodki i niemowlęta mogą być „techniczne” niedogodności związane z podawaniem piersi. Mama powinna sprawdzić, czy stosuje prawidłowe techniki karmienia piersią. Warto poprosić o konsultację położną lub doradcę laktacyjnego – być może potrzebna jest niewielka zmiana, a problem z niejedzeniem ustąpi. Jakie inne sposoby mogą być przydatne?
- Jeśli karmisz dziecko piersią, zadbaj o swoją dietę
To co jesz, wpływa na smak twojego mleka. Wyeliminuj z diety pokarmy, które mogą sprawiać, że mleko nabiera gorzkiego posmaku (m.in. czosnek, cebulę, rzodkiewki, grejpfruta).
- Zadbaj o ciszę i spokój podczas karmienia
Niemowlę jest czułe jak mały sensor – natychmiast wyczuwa twój niepokój i stres. I może reagować na nie właśnie odmawiając posiłku. Zadbaj więc o to, by czas karmienia był dla was obojga intymnym, pełnym czułości i przeżywanym w spokoju momentem.
- Rozszerzaj nie tylko dietę dziecka, ale i jego doznania
Gdy wprowadzasz do menu malucha nowe pokarmy, pozwól mu się nimi najpierw bawić. Dzieci są naturalnie zainteresowane nowymi doświadczeniami – pozwól maluchowi codziennie i wielokrotnie bawić się małymi kawałkami jedzenia, umazać się nimi, włożyć je do buzi i wypluć. Jedz przy dziecku, pozwalaj mu podbierać kęsy z twojego talerza. Karm dziecko przy stole z resztą rodziny – niech widzi was jedzących (dobrze, jeśli przynajmniej czasami jecie te same co dziecko produkty).
- Daj dziecku czas
Nie poganiaj go, nie zachęcaj na siłę, nie przekupuj, nie zmuszaj do jedzenia i nie karm dziecka odwracając jego uwagę. Takie praktyki budują niezdrową relację dziecka z jedzeniem. Pamiętaj – zdrowe dziecko się nie zagłodzi. Nawet jeśli przez trzy dni będzie jadło tylko suchą bułkę, jego zdrowiu nie grozi żadne niebezpieczeństwo. Dzieci uczą się jedzenia powoli i stopniowo, tak jak chodzenia.
Jak zachęcić do jedzenia dwulatka i starszego malucha?
Martwisz się, że dziecko nie chce jeść? Twój kilkulatek najchętniej żywiłby się tylko makaronem i bułką, ewentualnie parówkami? Spokojnie, to w tym wieku nic dziwnego. U starszych dzieci częsta jest odmowa jedzenia z powodów związanych z rozszerzaniem diety. Nie pasują im nowe smaki lub faktury jedzenia. Jak przekonać dziecko, by zjadło brokuła czy spróbowało kalarepki? Najważniejsze są… cierpliwość i konsekwencja.
Przede wszystkim nie możesz się poddawać – to, że dziecko kilka lub kilkanaście razy odmówiło spróbowania nowej potrawy nie oznacza, że w końcu jej nie spróbuje. Potwierdza to nauka – z badań wynika, że dzieci w wieku od 2 do 6 lat zaczynają postrzegać nowy produkt jako nadający się do zjedzenia dopiero po ok. dwóch tygodniach codziennego zachęcania ich do wypróbowania nowości! Podtykaj więc maluchowi konsekwentnie i cierpliwie nowe kąski, ustawiaj je na stole, by mógł się z nimi oswoić, sama je zajadaj – w końcu staną się codziennością w jadłospisie malucha.
Co innego jeszcze możesz zrobić, gdy dwuletnie dziecko nie chce jeść?
- Do nowego dodaj coś starego
Twoje dziecko kocha majonez? Zamocz w nim kalarepkę, którą podajesz mu jako nowość. Naukowcy sprawdzili, że dzieci chętniej sięgają po nowe pożywienie, gdy razem z nim otrzymują coś o znanym im już smaku.
- Zrób z jedzenia przygodę
Pirat z jajka i sera, kanapka z wyrysowaną ketchupem buźką, ryż uklepany w misia – im bardziej zabawnie i kolorowo będzie wyglądało jedzenie na talerzu kilkulatka, tym większa szansa, że je zje. Kolejną pomocną sztuczką jest nadawanie jedzeniu supernazw – naukowcy udowodnili, że dzieci chętniej zjadają zdrowe przekąski, gdy się je atrakcyjnie ponazywa. „Superrzodkiewa, od której się śmiać zachciewa”, „Marchewaman, co daję siłę i superwzrok”, „brokułowy Supermocarz” – uruchom wyobraźnię i serwuj maluchowi magiczne superprzekąski.
- Osłodź nowości
Tak, wiemy, że cukier to nie jest coś, co powinno znajdować się w diecie dziecka. Ale nauka jest bezlitosna – okazuje się, że dodanie odrobiny cukru do nowych potraw sprawia, że dzieci chętniej po nie sięgają. Naukowcy sprawdzili to słodząc m.in. sok grapefruitowy i warzywa. Pamiętaj tylko o tym, by przy następnych razach, gdy serwujesz dziecko ten produkt, stopniowo słodzić go mniej i mniej. Aż w końcu maluch będzie go zajadał także bez dodatku cukru.
- Eksperymentuj z formami i teksturami jedzenia
Twoje dziecko za nic nie zje pomidora? Spróbuj go zmiksować – może wypije pomidorowy „soczek”. Świeże jabłka i gruszki są wrogiem malucha? Ugotuj je i podaj jako mus z jogurtem. Małym niejadkom często nie pasuje nie tyle smak, co tekstura i konsystencja produktów żywnościowych. Jeśli twoje dziecko nie chce czegoś zjeść, może to być dla niego za chrupkie, albo za śliskie. Wtedy podanie produktu w innej formie może przełamać blokadę małego niejadka.
O czym może świadczyć brak apetytu u dziecka?
Nieprzemijający i nasilający się brak apetytu u dziecka może mieć podłoże zdrowotne. Obniżone łaknienie może wynikać nie tylko z rozwijającej się w organizmie dziecka infekcji, ale także np. z anemii, zakażenia pasożytami (np. owsikami), celiakii. Jego przyczyną mogą być także niedobory składników odżywczych.
Niedobory składników odżywczych mogą występować także u starszych dzieci, także tych w wieku wczesnoszkolnym. Często nie przejawiają się wtedy brakiem apetytu, ale problemami z koncentracją i trudnościami w nauce, które pomoże rozwiązać suplementacja. W ofercie Nabea znajdziesz witaminy i suplementy zarówno dla niemowląt, przedszkolaków, jak i małych uczniów. Zapraszamy na zakupy!
Bibliografia:
- https://ptghizd.pl/cm/uploads/2021/04/smp_01_2021_zasady_zywienia_zdrowych_niemowlat.pdf
- Wardle J. et al.: Increasing children's acceptance of vegetables; a randomized trial of parent-led exposure. Appetite, 2003, Apr;40(2):155-62.
- Pliner P. et al.: „Pass the ketchup, please”: familiar flavors increase children's willingness to taste novel foods. Appetite. Volume 34, Issue 1, February 2000, p. 95-103
- Capaldi. E.: Decreasing dislike for sour and bitter in children and adults. Appetite, Vol. 50, Issue 1, January 2008, p. 139-145.
- Havermans R. et al.: Increasing children's liking of vegetables through flavour–flavour learning. Appetite, Vol .48, Issue 2, March 2007, p. 259-262.
- Wansink. B. et al.: Retracted: Attractive names sustain increased vegetable intake in schools. Preventive Medicine, Vol. 55, Issue 4, October 2012, p. 330-332