Zapalenie zatok – jak z nim walczyć domowymi sposobami?
Spis treści:
- Czym jest zapalenie zatok?
- Jak wyleczyć zapalenie zatok – domowymi sposobami?
- Co kupić na zapalenie zatok?
Czym jest zapalenie zatok?
Jesień i zima to czas, kiedy szczególnie często dopada nas zapalenie zatok. Uważa się, że to jedna z dziesięciu najczęściej rozpoznawanych w Polsce chorób – zapada na nie aż 16-30% populacji. Częściej na dolegliwości związane z zatokami skarżą się kobiety, zwłaszcza po 45. roku życia. Ryzyko, że zachorujesz na zapalenie zatok rośnie, jeśli palisz papierosy, pływasz lub nurkujesz, chorujesz na astmę lub alergię, masz zapalenie dziąseł lub paradontozę, albo zaburzenia odporności. Zapalenie zatok jest także częstym powikłaniem źle leczonej anginy. Jego najczęstszą przyczyną są wirusy, znacznie rzadziej powodują je bakterie (ostre zapalenie zatok na tle bakteryjnym to zaledwie 0,5-2% przypadków).
Jakie są objawy zapalenia zatok?
Według europejskich wytycznych dotyczących postępowania w przypadku zapalenia zatok (EPOS 2020) u osób dorosłych o zapaleniu zatok możemy mówić, gdy występują dwa lub więcej objawy – przy czym jednym z nich jest niedrożność nosa lub wypływanie z niego wydzieliny (katar przedni lub tylny, czyli taki, w którym wydzielina spływa po tyle gardła). Jak sprawdzić, czy to zapalenie zatok? Objawy zapalenia zatok to m.in. :
- zatkany nos,
- wydzielina z jam nosa (katar przedni lub tylny),
- ból/uczucie rozpierania twarzy, szczególnie okolic nasady nosa i czoła,
- pogorszenie/utrata węchu.
Jak leczyć zapalenie zatok?
Czy zapalenie zatok samo przejdzie? Niestety, nie – to nie katar, o którym mówi się, że leczony trwa tydzień, a nieleczony siedem dni. Zapalenie zatok koniecznie należy leczyć, gdyż nieleczone grozi powikłaniami. Co zrobić, gdy podejrzewasz u siebie zapalenie zatok? Jeszcze do niedawna w takim przypadku zalecano pilną konsultację lekarską, która często kończyła się przepisaniem antybiotyku (zapalenie zatok jest na piątym miejscu wśród przyczyn przepisywania antybiotyków przez polskich lekarzy rodzinnych). Jednak według ostatnich wytycznych EPOS 2020 pacjenci mają dużo większą samodzielność w zachowawczym leczeniu zapalenia zatok i stosowaniu w tym celu leków dostępnych bez recepty. Dopiero gdy domowe sposoby i leki bez recepty nie skutkują, pojawia się wysoka gorączka i silny ból, należy skonsultować się z lekarzem i rozważyć podanie antybiotyku. Co zrobić, gdy pojawiają się u Ciebie pierwsze symptomy zapalenia zatok? Możesz zastosować:
- dostępne bez recepty leki udrożniające nos w postaci kropli czy sprayów. Należy stosować je do 10 dni, po tym czasie ich dalsze stosowanie należy skonsultować z lekarzem;
- paracetamol – zadziała przeciwbólowo;
- niesteroidowe leki przeciwzapalne (zawierające np. ibuprofen czy kwas acetylosalicylowy) – nie tylko zadziałają przeciwbólowo w przypadku bólu głowy, ale także przeciwzapalnie. Mogą także zmniejszyć kichanie;
- leki ziołowe – zawierające np. cyneol (eukaliptol), wyciąg z pelargonii afrykańskiej i ekstrakt z brodziuszki wiechowatej, które łagodzą przebieg przeziębienia;
- cynk – warto stosować go w dawce mniejszej lub równej 75 mg na dobę. Jak wynika z badań cynk zażyty w ciągu 24 godzin od pojawienia się pierwszych objawów znacznie skraca czas trwania przeziębienia. W takiej dawce warto przyjmować go przez cały czas trwania infekcji;
- witaminę C, która może korzystnie wpływać na skrócenie czasu trwania infekcji.
Jak wyleczyć zapalenie zatok – domowymi sposobami?
Wsparciem w leczeniu zapalenia zatok mogą być naturalne, domowe sposoby, od dziesiątek lat znane naszym mamom i babciom. Jakie warto wypróbować?
- Inhalacje
Mają działanie udrażniające i ułatwiają pozbycie się zalegającej wydzieliny. Nie tylko rozmiękczają zaschniętą wydzielinę z przewodów nosowych, a także nawilżają śluzówkę. Do ich przygotowania wystarczy miska z gorącą wodą i ręcznik. Do wody dodaj sól (kilka łyżek) lub olejek eteryczny, najlepiej z sosny, eukaliptusowy, z drzewa herbacianego, tymiankowy lub pichtowy. Możesz także wrzucić do wody torebkę herbaty ziołowej, np. miętowej lub rumiankowej, lub suszone zioła (tymianek, szałwię). Następne pochyl się nad miską i nakryj głowę ręcznikiem. Przez 10 minut wdychaj gorące opary, potem wytrzyj twarz i odpocznij. Uwaga – po zrobieniu inhalacji przez co najmniej dwie godziny nie należy wychodzić na dwór. Wykonuj inhalacje dwa razy dziennie.
- Ciepłe okłady
To kolejny dobry sposób na zmniejszenie dokuczliwego bólu głowy towarzyszącego zapaleniu zatok. Ból ten jest spowodowany naporem gromadzącej się wydzieliny na mocno unerwioną błonę śluzową dróg oddechowych. Ciepłe okłady na czoło i nasadę nosa zwiększają ukrwienie, rozluźniają napięte włókna mięśniowe i pomagają rozrzedzić wydzielinę, co zmniejsza ból. Do ich wykonania możesz zastosować sól jodowo-bromową, rozgrzaną wcześniej na patelni lub w mikrofalówce i zawiniętą w czystą lnianą lub bawełnianą ściereczkę. Okłady z soli są szczególnie polecane ze względu na jej przeciwzapalne działanie. Wypełnieniem okładów mogą być także ziarna grochu czy gorczycy, możesz również użyć termoforu wypełnionego pestkami wiśni.
- Płukanie zatok
To świetna metoda na pozbycie się zalegającej w zatokach wydzieliny. Możesz płukać zatoki za pomocą gruszki do nosa, zestawu do irygacji zawierającego butelkę lub irygatora. W płukania zatok wykorzystuje się roztwór soli fizjologicznej, wody morskiej bądź destylowanej. Pomagają one usunąć wydzielinę, działają nawilżająco i zmniejszają obrzęk. Płukanie zatok należy wykonywać dwa razy dziennie.
Jak nawilżać zatoki – od wewnątrz i od zewnątrz?
Bardzo ważną kwestią podczas leczenia zatok jest ich odpowiednie nawilżanie – od wewnątrz i od zewnątrz. Co to oznacza? Że powinnaś dużo pić i stosować nawilżające spraye z wodą morską. Wypijanie dziennie nawet trzech litrów ciepłej wody lub naparów ziołowych (m.in. z lipy, tymianku, szałwii i rumianku) pomoże rozrzedzić zalegającą wydzielinę. Spraye z solami hipertonicznymi działają przeciwobrzękowo i przyniosą ulgę przy zatkanym nosie. Warto stosować spraye z solą morską izotoniczną lub hipertoniczną przed użyciem kropli lub sprayów udrażniających. Woda morska pomoże oczyścić śluzówkę i ułatwi dostęp substancji leczniczej do błony śluzowej pozbawionej wydzieliny.
Co kupić na zapalenie zatok?
Jeśli zapalenie zatok często dotyka członków Twojej rodziny, warto zainwestować w profesjonalny inhalator z nebulizatorem do zatok. Można dzięki niemu wykonywać terapię aerozolową wodą termalną, roztworami soli bądź lekami. Warto mieć w domu także zapasowe zestawy uzupełniające do płukania nosa i zatok. Przyda się również inhalator, który można stosować zarówno profilaktycznie do oczyszczania dróg oddechowych, jak i podawać przez niego mgiełkę z leczniczych preparatów w przypadku choroby. Sprawdź ofertę Nabei – znajdziesz u nas wiele preparatów i urządzeń wspierających zdrowie zatok.
Bibliografia:
- Wardas P., Markowski J., Piotrowska-Seweryn A.: Przegląd aktualnych wytycznych w zakresie diagnostyki i leczenia zapaleń zatok przynosowych z praktycznym komentarzem. Forum Medycyny Rodzinnej 2014, vol 8, no 4, 159–168.
- Wytske J. Fokkens, Valerie J. Lund, Claire Hopkins et al.: Zapalenie zatok przynosowych i polipy nosa. Wytyczne europejskie EPOS 2020 – cz. 1 - strona 2. Mp.pl
- Skarzynska M.B., Czajka Ł.: Opieka farmaceutyczna u pacjentów z ostrym lub przewlekłym zapaleniem zatok w populacji pediatrycznej i u osób dorosłych zgodnie z wytycznymi EPOS 2020: Farmacja Polska, Tom 76, nr 12, 2020.
- Arcimowicz M.: Ostre zapalenie zatok przynosowych w codziennej praktyce. Otolaryngol Pol 2021; 75 (4): 40-50.