Na co dobra jest czarna porzeczka?
Spis treści:
- Czarna porzeczka – jaki ma skład?
- Na co jest dobra czarna porzeczka?
- Nie tylko w kuchni – gdzie jeszcze przyda Ci się czarna porzeczka?
Czarna porzeczka – jaki ma skład?
Czarna porzeczka to niedoceniana roślina – choć Polska jest potentatem w jej produkcji, zjadamy jej zdecydowanie zbyt mało. Tymczasem nie tylko owoce, ale także pąki czy nasiona czarnej porzeczki kryją w sobie całe bogactwo składników bezcennych dla ludzkiego organizmu. Przekonaj się, dlaczego warto zadbać o to, by czarna porzeczka na stałe zagościła nie tylko w Twojej kuchni, ale także apteczce i kosmetyczce!
Czarna porzeczka – co zawierają jej owoce?
Dżem z czarnej porzeczki z babcinej spiżarni to dla wielu z nas smak dzieciństwa. Nasze babcie i prababcie wiedziały co dobre – dawniej czarnej porzeczki rosły w niemal każdym przydomowym ogródku, a domowe soki, galaretki, dżemy czy porzeczkowe nalewki pojawiały się na stołach przez cały rok. I nic dziwnego, że cieszyły się taką popularnością – owoce czarnej porzeczki to prawdziwa bomba witaminowa, zawierająca mnóstwo cennych substancji bioaktywnych i składników mineralnych.
Co znajdziesz w owocach czarnej porzeczki?
- Łatwo przyswajalne cukry
- Kwasy organiczne (m.in. cytrynowy, jabłkowy, bursztynowy, salicylowy)
- Pektyny
- Witaminy: A, B, C, K, PP
- Składniki mineralne: fosfor, potas, wapń, magnez, żelazo, mangan, sód, bor, jod
- Związki fenolowe (stężenie tych cennych związków jest w czarnej porzeczce znacznie wyższe niż w wielu innych owocach)
Do tego porzeczkowe owoce są niskokaloryczne, możesz więc zajadać się nimi bez obaw o figurę!
Czarna porzeczka – co zawierają jej pąki?
Pąki czarnej porzeczki to także bardzo cenny surowiec – zawarta jest w nich nawet większa ilość substancji czynnych niż owocach. Przede wszystkim znajdziesz w nich olejki eteryczne, z których uwalniają się lotne związki aromatyczne o silnie terpenowym zapachu. To właśnie im czarna porzeczka zawdzięcza swoją charakterystyczną woń. W oleju wytworzonym z pąków czarnej porzeczki odkryto aż ok. 50 lotnych związków (m.in. α-pinen, sabinen, δ-3-karan. β-fellandren). Co ciekawe, najlepszym momentem na zbieranie pąków czarnej porzeczki jest późna zima i wczesna wiosna – z pąków zebranych w styczniu wytwarza się olejki o największej zawartości terpenów mających korzystny wpływ na ludzki organizm.
Czarna porzeczka – co zawierają jej nasiona?
Nasiona porzeczki czarnej są pozyskiwane jako głównym produkt uboczny podczas produkcji soku. Ale niech nie zmyli Cię określenie „produkt uboczny” – nasiona czarnej porzeczki to także źródło bardzo cennych składników! W wytwarzanym z porzeczkowych nasion oleju znajdziesz m.in.: cenne nienasycone kwasy tłuszczowe: γ-linolenowy, α-linolenowy i kwas stearydynowy, a także tokoferole (silne przeciwutleniacze wchodzące w skład witaminy E). Oprócz tego olej z pestek czarnej porzeczki jest bogaty w sterole, związki fenolowe (naturalne przeciwutleniacze), antocyjany, flawonoidy czy polisacharydy. Słowem – prawdziwa skarbnica najcenniejszych roślinnych składników!
Na co jest dobra czarna porzeczka?
Zarówno świeże owoce czarnej porzeczki jak i wytwarzane z nich przetwory, ze względu na swój bogaty w substancje odżywcze skład, bardzo korzystnie działają na ludzki organizm.
- Owoce czarnej porzeczki i przetwory z nich:
– wzmacniają układ odpornościowy;
– mają silne działanie przeciwzapalne, przeciwutleniające i przeciwdrobnoustrojowe;
– zmniejszają ryzyko otyłości i przewlekłych chorób dietozależnych, m.in. chorób układu krążenia, cukrzycy.
Jak wynika z badań, produkty z owoców z czarnej porzeczki działają korzystnie w przypadku problemów z nadciśnieniem tętniczym i innych chorób związanych z układem krążenia, a także w kamicy nerkowej, neuropatii cukrzycowej i chorobach neurodegeneracyjnych. Ekstrakty wytwarzane z owoców czarnej porzeczki działają także przeciwwirusowo.
- Olejki eteryczne z pąków czarnej porzeczki:
– mają silne działanie hamujące wzrost bakterii, m.in. Acinetobacter, Escherichia coli, Pseudomonas aeruginoasa i Staphylococcus aureus.
– działają przeciwgrzybiczo – jak wynika z badań, do całkowitego zahamowania przyrostu grzybni wystarczyły znacznie niższe stężenia olejków w porównaniu z komercyjnymi antybiotykami.
Nic dziwnego więc, że w medycynie naturalnej młode pąki czarnej porzeczki były stosowane w leczeniu chorób zakaźnych. Badania naukowe potwierdzają przeciwbakteryjne działanie ekstraktów z pąków i młodych pędów wobec bakterii Staphylococcus aureus, Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa i Bacillus subtilis, a wobec grzybów Aspergillus niger i Candida albicans. Substancje zawarte w pąkach mają również działanie przeciwzapalne.
- Oleje z nasion czarnej porzeczki:
– działają przeciwmiażdżycowo;
– obniżają stężenie cholesterolu LDL we krwi;
– utrudniają bakteriom Helicobacter pylori kolonizację błony śluzowej żołądka.
A także, jak wynika z badań, preparat zawierający polisacharydy uzyskane w procesie trawienia nasion wpływał na przebieg alergii wywołanej przez cedr. W rezultacie polisacharydy z nasion czarnej porzeczki zmniejszały katar sienny.
Nie tylko w kuchni – gdzie jeszcze przyda Ci się czarna porzeczka?
Czarna porzeczka włączona na stałe diety odda Twojemu organizmowi nieocenione korzyści – wesprze odporność i zmniejszy ryzyko infekcji i chorób dietozależnych. Warto także stosować ją doraźnie w przypadku problemów ze zdrowiem, np.:
- w przeziębieniu – ze względu na wysoką zawartość witaminy C.
- przy kłopotach z trawieniem – warto stosować wyciągi lub naturalne soki z czarnej porzeczki, które dzięki zawartości flawonoidów działają rozkurczowo na śluzówkę przewodu pokarmowego i pomagają na skurczowe bóle brzucha. Kojąco na przewód pokarmowy wpływają także napary z liści czarnej porzeczki.
- w kamicy nerkowej – picie soków bądź naparów z suszonych owoców porzeczki zwiększa zasadowość moczu (wzrasta jego pH) i pomaga usuwać z organizmu kwasy cytrynowy i szczawiowy.
Regularne spożywanie owoców czarnej porzeczki i przetworów z nich jest wskazane także u pacjentów z jaskrą – antocyjany z porzeczki polepszają ukrwienie w okolicach nerwów wzrokowych i gałek ocznych, dzięki czemu spowalniają utratę widzenia w jaskrze.
Czarna porzeczka dla pięknej skóry
Czarna porzeczka zawiera duże ilości kwasów tłuszczowych, które korzystnie wpływają na poziom nawilżenia skóry i zwiększają jej jędrność. Jest także bogatym źródłem witaminy C, kwasu gamma-linolowego (GLA) i antocyjanów, które stanowią tarczę chroniącą skórę przed działaniem wolnych rodników. Wszystko to powoduje, że czarna porzeczka jest cennym składnikiem preparatów przeznaczonych dla cery suchej i dojrzałej. Oleje z nasion czarnej porzeczki mogą być stosowane w przypadku podrażnień skóry, łuszczycy, atopowego zapalenia skóry, łupieżu, a także podczas kuracji przeciw wypadaniu włosów.
Gdzie szukać czarnej porzeczki? Najlepiej… na jej krzakach – najcenniejsze dla organizmu są świeże owoce czarnej porzeczki. Zajadaj się nimi przez całe lato, zamroź je i susz by korzystać z nich przez pozostałe pory roku. Jeżeli jednak nie masz takich możliwości, spokojnie – w Nabea.pl kupisz czarną porzeczkę w dowolnej formie! Od tych najmniej przetworzonych, takich jak sproszkowana liofilizowana czarna porzeczka czy porzeczkowy susz, przez syropy, soki, np. z czarną porzeczką i acerolą, po naturalny porzeczkowy dżem bez cukru. A to jeszcze nie wszystko, ponieważ w ofercie Nabea znajdziesz także m.in. witaminę C z czarnej porzeczki, olej z nasion czarnej porzeczki w kapsułkach, lub w płynie – idealny do masażu suchej skóry. Zapraszamy na porzeczkowe zakupy!
Bibliografia:
- Krzepiłko A., Prażak R., Skwaryło-Bednarz B.: Pąki, liście i nasiona porzeczki czarnej – źródło substancji bioaktywnych o prozdrowotnych właściwościach. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość. 2018, 25, 2 (115), 24 – 33
- Gopalan A., Reuben S.C., Ahmed S., Darvesh A.S., Hohmann J., Bishayee A.: The health benefits of blackcurrants. Food Funct., 2012, 3, 795-809.
- https://dietetycy.org.pl/porzeczki
- https://biotechnologia.pl/kosmetologia/czarna-porzeczka-niedoceniany-skladnik-kosmetykow,21829