Cenne składniki kosmetyków – jak działa czarny bez?

Nasze prababcie stosowały go jako środek napotny i przeciwgorączkowy, świetny w leczeniu przeziębień. Okazuje się jednak, że to niejedyne jego zastosowania – ostatnio czarny bez w kosmetyce robi prawdziwą furorę! Co zawiera, jak działa na skórę i dlaczego kosmetyki z czarnym bzem powinny trafić do Twojej łazienki? 

Autor: mgr inż. Joanna Olczak-Sobota, specjalista ds. składników kosmetycznych 

Spis treści:

1. Czarny bez – bogactwo składników aktywnych

2. Czarny bez w kosmetyce – co warto wiedzieć? 

3. Jak zrobić domowe kosmetyki z czarnego bzu? 

4. Kosmetyki z czarnym bzem, które warto mieć pod ręką

Czarny bez – bogactwo składników aktywnych

Czarny bez (Sambucus nigra) nazywany też bzem aptecznym lub lekarskim, to wyjątkowa roślina, od wieków znana, używana i szanowana przez naszych przodków. Z dawnych przekazów możemy się  dowiedzieć, że w krzakach czarnego bzu mieszkają dobre duchy, i że kwitnienie krzewu zwiastuje nadchodzące szczęście. Właśnie dlatego krzewy czarnego bzu znajdziesz w większości przydomowych ogrodów w starych, wiejskich domach – wierzono, że ich obecność przynosi obejściu pomyślność. Z ogrodu czarny bez trafiał zarówno do kuchni, jak i domowej apteczki – medycyna ludowa opisuje, że jest on „dobry na sto chorób”. Jego właściwości wykorzystywał już starożytny grecki lekarz Hipokrates, zwany „ojcem medycyny”, a współcześnie potwierdzają je liczne badania naukowe. Badacze cały czas poszukują nowych zastosowań czarnego bzu. Okazuje się, że każdą jego część – korzeń, korę, liście, kwiaty i owoce – można wykorzystać na rozmaite sposoby. I to nie tylko w medycynie i kuchni, ale także w kosmetyce.

Co zawiera czarny bez?

Czarny bez jako surowiec roślinny jest bogatym źródłem składników aktywnych, takich jak: polifenole, flawonoidy, glikozydy antycyjanowe, kwasy organiczne, witaminy (m.in. witamina C, prowitamina A, witaminy z grupy B, witamina P), sole mineralne, oleje, garbniki, wapń, potas, glin i sód. Ilość substancji zawartych w czarnym bzie pozwala na  jego bardzo szerokie zastosowanie w kosmetyce. I to nie tylko w codziennej pielęgnacji, ale również wspomagająco w leczeniu różnych dolegliwości dermatologicznych, takich jak trądzik czy zmiany hiperpigmentacyjne.

Czy czarny bez jest trujący?

Co pewien czas media obiega informacja, że czarny bez jest rośliną trującą, której należy unikać. Czy to prawda? I tak, i nie. Jak potwierdzają liczne badania, niebezpieczne dla naszego zdrowia są jedynie liście i niedojrzałe owoce czarnego bzu – i to tylko wtedy, gdy je spożyjemy. Zawierają one bowiem sambunigryny i prunazyny – glikozydy, które drażnią przewód pokarmowy, powodują biegunki oraz wymioty. Ich zjedzenie może prowadzić do poważnych zatruć, jednak warto pamiętać, że obróbka termiczna powoduje całkowity rozkład tych składników. A dojrzałe owoce i kwiaty czarnego bzu są dla nas całkowicie bezpieczne!

Czarny bez w kosmetyce – co warto wiedzieć?

Z uwagi na skład i udowodnione pielęgnacyjne działanie czarny bez zyskał ostatnio popularność w branży kosmetycznej. Używanym do wyrobu kosmetyków surowcem są białe kwiatostany, nasiona, owoce i liście. Na bazie czarnego bzu powstają toniki, maseczki, kremy, balsamy do ciała i szampony. W składzie produktów znajdziesz go pod łacińską nazwą Sambucus Nigra – jako olej czy ekstrakt roślinny.  

Jak działa czarny bez w kosmetykach?

• Napary kwiatowe z czarnego bzu niwelują stany zapalne, oczyszczają i tonizują skórę.
• Tonik z dodatkiem czarnego bzu działa ściągająco, antybakteryjnie i pomaga redukować zaskórniki. 
• Olej z nasion czarnego bzu jest źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych (linolowego oraz linolenowego), które sprawdzą się w pielęgnacji skóry suchej z uszkodzoną barierą hydrolipidową oraz zaburzonym mechanizmem przeznaskórkowej utraty wody. Jest wykorzystywany także w produktach do pielęgnacji skóry dojrzałej. Olej z nasion czarnego bzu sprawdza się w kremach do suchych i spierzchniętych dłoni i do pielęgnacji stóp. 
• Olej oraz ekstrakt z czarnego bzu w szamponach i płukankach do włosów działają odżywczo i wygładzająco, redukują także swędzenie skóry głowy.

Czarny bez na trądzik

Kosmetyki z czarnym bzem to również idealne rozwiązanie dla osób ze skórą trądzikową i łojotokową. Łagodzą bowiem stany zapalne, reguluje pracę gruczołów łojotokowych, działa przeciwzaskórnikowo. 

Czarny bez dla skóry wrażliwej

Obecność flawonoidów (izokwercetyna) oraz witamin (szczególnie C i A) zwiększa ukrwienie skóry, uszczelnia naczynia krwionośne oraz rozjaśnia piegi i zmiany pigmentacyjnego różnego rodzaju. Po produkty na bazie czarnego bzu powinny sięgać więc osoby ze skórą wrażliwą, podrażnioną, reaktywną oraz naczyniową. Regularne stosowanie kremów, maseczek i peelingów na bazie czarnego bzu skutecznie poprawia koloryt, przywraca promienny wygląd skórze. 

Czarny bez na cellulit

Zawarta w czarnym bzie witamina C działa korzystnie na tkankę łączną (a z niej zbudowana jest skóra) i stymuluje produkcję kolagenu. To, wraz z właściwościami związanymi z poprawą ukrwienia sprawia, że czarny bez wykorzystywany jest w kosmetykach przeznaczonych do redukcji uporczywego cellulitu.

Jak zrobić domowe kosmetyki z czarnego bzu?

Jeśli czarny bez rośnie w ogrodzie Twojej babci, albo lubisz leśne wyprawy i umiesz go znaleźć w lesie, z powodzeniem możesz sama przygotować kosmetyki na jego bazie. Zbieraj zwłaszcza białe kwiaty bzu czarnego (kwitnie na przełomie maja i czerwca), które zawierają bogactwo składników aktywnych. Ścinaj je delikatnie, tak by nie opadł z nich cenny pyłek. Ze świeżo zerwanych kwiatostanów możesz przygotować oczyszczający tonik czy rozświetlający peeling do twarzy i ciała.

DIY – tonik z czarnego bzu

Do przygotowania oczyszczającego, antybakteryjnego i ściągającego toniku potrzebujesz 400 g kwiatów, soku wyciśniętego z dwóch cytryn i szklanki wody mineralnej. Połącz wszystkie składniki, dobrze je wymieszaj i… odstaw w ciemne i chłodne miejsce. Po kilku dniach będziesz miała pięknie pachnący, naturalny tonik, który sprawdzi się do pielęgnacji każdego rodzaju skóry. Możesz robić z niego także okłady na skórę dotkniętą cellulitem. 

DIY – peeling z czarnego bzu

Peeling z czarnego bzu zadziała oczyszczająco, odmładzająco i rozjaśni skórę. Połącz rozdrobnione kwiaty bzu (1 -2 kwiatostany) z niewielką ilością cukru (trzcinowy lub zwykły, rafinowany) i oleju słonecznikowego. Wymieszaj składniki, odstaw i już na drugi dzień masz peeling gotowy do użycia!

Olej z czarnego bzu – jak go używać? 

Jeżeli nie zdążyłaś nazbierać wiosną czarnego bzu, nic straconego – także i teraz możesz samodzielnie stosować go w kosmetykach. Wystarczy, że kupisz olej z pestek czarnego bzu i wkomponujesz go do gotowych formuł kosmetycznych. Połącz w zagłębieniu dłoni kilka kropli oleju z czystym kwasem hialuronowym – otrzymasz supernawilżający i odżywczy produkt dla skóry suchej i odwodnionej. A gdy połączysz z nim masło shea, uzyskasz silnie regenerującą formułę, która świetnie się sprawdzi jako maseczka na noc. Tak przygotowane kosmetyki możesz  przechowywać do 6 miesięcy w ciemnym miejscu, a jeszcze dłużej w lodówce.

Kosmetyki z czarnym bzem, które warto mieć pod ręką

Jeśli nie masz czasu lub ochoty na samodzielne eksperymentowanie, szukaj gotowych formuł kosmetyków wzbogaconych o czarny bez. Ze względu na jego wszechstronne działanie, znajdziesz go w wielu preparatach do każdego typu cery. W Nabea zachwyciliśmy się zwłaszcza wzmacniającym serum dla skóry naczynkowej, wrażliwej i zaczerwienionej i wygładzającym kremem pod oczy z czarnym bzem. Polecamy Ci także hydrolat z czarnego bzu  – idealny do skóry odwodnionej, szarej i z przebarwieniami. Czarny bez znajdziesz także w wielu kosmetykach do włosów (np. w szamponie do włosów siwych i blond) i ciała, takich jak mydła czy peelingi. Zapraszamy na bzowe zakupy!